borstvoeding vs flesvoedingNu mijn bevallingsdatum steeds dichterbij komt, krijg ik steeds vaker vragen omtrent het al dan niet geven van borstvoeding. ‘t Is te zeggen, in de meeste gevallen is het niet echt een vraag. Ondanks het feit dat mijn drie kinderen snel op elkaar komen, was ik alweer vergeten hoe hoog de druk is. En vooral, hoe weinig ruimte er is om op open, eerlijke en respectvolle manier te communiceren over borstvoeding versus flesvoeding. Ook wanneer je rond surft op internet naar extra informatie, wordt de druk niet bepaald afgenomen. Tenzij je op de goeie site’s kijkt, die echt objectief neerschrijven waarover het gaat. Maar is al die druk nu echt nodig? En waarom doen mama’s elkaar dit aan?

In mijn geval, bij nummer drie, durf ik in sommige gevallen nog steeds niet openlijk mijn mening zeggen. Soms voel je gewoon aan dat er geen ruimte voor is, en dat is best jammer.

Want laten we eerlijk zijn, ook al raadt de WHO borstvoeding aan, het zijn niet zij die (in mijn ogen dan toch) die de (borst)-voedingsdruk bepalen. Neen, het zijn wij, in de meeste gevallen zelfs moeders, die de lat der moederschap extreem hoog leggen. Niemand zal discussiëren over het feit dat borstvoeding het meest natuurlijke is. Niemand zal je scheef bekijken als je een andere moeder aanraadt het gewoon te proberen, ook bij twijfel. Maar wanneer het verder gaat dan dat, heb je het vlaggen.

In mijn geval, bij nummer drie, durf ik in sommige gevallen nog steeds niet openlijk mijn mening zeggen. Soms voel je gewoon aan dat er geen ruimte voor is, en dat is best jammer. Te gek voor woorden. Maar inderdaad, deze keer twijfel ik enorm. En nu de bevallingsdatum steeds dichterbij komt, voelt die beslissing als een last op mijn schouders. Het feit dat ik dit hier op mijn blog durf schrijven vind ik al een enorme overwinning. Want ik wil echt niet langer meedoen aan dat ‘leg-andere-moeders-en-jezelf-een-druk-op-waardoor-je-alleen-maar-met-schuldgevoelens-blijft-zitten’. Pjuw, wat een zin hé, haha.

Niemand heeft er trouwens wat aan als je artikels te lezen krijgt over hoe je, je kind cognitief beperkt als je flesvoeding geeft.

Voor u dus denkt, oh ik schuif haar snel wat artikels onder de neus met alle fantastische voordelen van borstvoeding en alle nadelen van flesvoeding: don’t do it. In mijn jaren als moeder heb ik al heel wat gelezen te kregen, en daar werd ik niet bepaald gelukkig van. Bovendien ken ik de voor- en nadelen, nummer drie weet u wel… Niemand heeft er trouwens wat aan als je artikels te lezen krijgt over hoe je, je kind cognitief beperkt als je flesvoeding geeft. Want oh ja, zo een artikels bestaan echt. En ja, er zijn mensen die mij dat al onder mijn neus schoven. I kid you not!

Maar waarom dan twijfelen? 

Wel, mijn ervaringen met borstvoeding zijn niet bepaald goed te noemen. En neen, het ligt niet aan de vroedvrouw(en) die het verkeerd hebben uitgelegd, kloven of een verkeerde hap-techniek. Ook niet aan een te lage productie of stuwingsproblemen. Wat kan er dan mogelijks nog misgaan, denkt u allicht? Tjah, ik voel me niet opperbest in functie als borstvoedend wezen. Ik doe dat het liefst van al alleen. Ben op één of andere manier te preuts. (Sh*t, durf ik dat zeggen? haha.) En voor de duidelijkheid, ik heb daar absoluut geen last van als andere mama’s dat doen.

Verborgen reflux als boosdoener.

Nu, moest het enkel mijn preutsheid zijn die mij doet twijfelen, dan zou dat een beetje stom zijn. Get over yourself girl! Neen, uiteindelijk heeft het in hoofdzaak te maken met mijn kinderen. Beide exemplaren die hier rond lopen zijn ‘gezegend’ geweest met verborgen reflux. Bij nummer één heeft dat gelei(ij)d tot een continu aanleggen, waardoor je om 3 uur ‘s middags nog steeds in pyjama zit en amper zelf gegeten hebt en je stinkt omdat er net een hittegolf aan de gang is. Want ja, bij verborgen reflux kan je al eens voor hebben dat je kind continu wil drinken. (Omgekeerd kan ook.) Het is een natuurlijke manier om de pijn aan de slokdarm tegen te gaan. Wat uiteindelijk de boel wel weer erger maakt, maar soit, dat weet die kleine niet hé. Ge moet zelf maar eens het zuur hebben…

borstvoeding vs flesvoeding

Dat verborgen reflux-gedoe heeft mij tot nu toe twee keer compleet uitgeput, de laatste keer zelfs geduwd richting de rand van een depressie. (Een kind dat de hele dag door huilt is slopend, geloof me.) De uiteindelijke oplossing was hier steeds een medicamenteuze ondersteuning, de osteopaat, vervroegd vaste voeding geven en flesvoeding. In eerste instantie door te kolven, maar dan voelde ik mij dus helemaal een melkkoe. Als je je kind dan ziet vooruit gaan met verdikte flesvoeding en toch nog opmerkingen krijgt als ‘oh maar borstvoeding is veel beter bij verborgen reflux dan flesvoeding’, dan kan je janken. Alsof een mens zich al niet schuldig genoeg voelt…

“Mevrouw, het is 1000 keer beter voor jezelf, je kind en de band met je kind, als de mama zich relax en goed voelt, dan persé door te gaan met borstvoeding.’ 

En daar gaat het hem nu net om. Waarom moet een moeder zich schuldig voelen? Waarom mag een moeder niet zelf kiezen? Waarom is er zo een gedoe rond borstvoeding versus flesvoeding? Wil niet elke moeder dan het beste voor haar kind? En ja, in sommige gevallen is dat dus flesvoeding. Daar ben ik echt van overtuigd. Hier heeft het een wereld van verschil gemaakt. Sowieso zal ik de reactie van mijn begeleiding bij Kind & Gezin nooit vergeten toen ik om hun goedkeuring vroeg bij de overgang van borstvoeding naar flesvoeding. “Mevrouw, het is 1000 keer beter voor jezelf, je kind en de band met je kind, als de mama zich relax en goed voelt, dan persé door te gaan met borstvoeding.’

En schiet dat mens nu niet af hé… want werkelijk, wat is er beter? Een gezonde moeder die een goeie band met haar kind kan opbouwen (want hé, surprise, met flesvoeding kan dat ook), of persé doorgaan met borstvoeding en mentaal aan de grond zitten? Juist ja…

Bovendien wil ik hier niet pleiten om persé flesvoeding te geven bij verborgen reflux. Vind het belangrijk dat toch even te vermelden. Het was hier uiteindelijk steeds de oplossing, maar evenzeer zullen mama’s die blijvend borstvoeding gaven ook hun oplossing gevonden hebben. Bij problemen kan ik je alleen maar aanraden om met professionelen te spreken om zo tot de beste situatie te komen.

Dus misschien moet ik maar afwachten.

Maar goed, of niet goed dus,  ik twijfel…

Ik weet wel, ik kan de toekomst niet voorspellen. Ik weet niet als de baby in deze buik ook last zal hebben van verborgen reflux. Dus misschien moet ik maar afwachten. Misschien moet ik mij over mijn negatieve ervaringen zitten en die borst toch gewoon maar geven. Ik weet het niet, als in echt niet. Ik kan wachten tot het kind op mij ligt en dan beslissen. Maar, u weet het allicht al, ik ben een controlefreak en weet graag alles een beetje op voorhand. Helaas kan ik dat deeltje van mezelf niet uitschakelen.

Schiet mij ook niet af voor deze openlijke in vraag stelling van borstvoeding. Ik zal nog steeds tegen elke mama in spé zeggen dat ze het beter gewoon kan proberen. Maar als ze anders beslist, zij zich daar niet schuldig over moet voelen. Net zoals ik niet raar opkijk van mama’s die kiezen voor lang voeden. Want, het is echt niet nodig, beste mama’s, om veroordelend te zijn omdat die andere mama een andere keuze maakt dan jijzelf. Wat we moeten doen is elkaar steunen, wat we ook beslissen. En dat dan ineens de rest van de maatschappij ook maar meedoet met dat niet veroordelen. ‘t Zou veel tranen uitsparen.

Maar dus, voor mezelf, nope, ik weet het nog niet. Borstvoeding of flesvoeding, wat zou u kiezen? 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

83 reacties

  1. Je hebt dat mooi neergeschreven, lieve Lies. Wij moeders zijn veel te hard voor mekaar. Ik gaf Julie flesvoeding, omdat ik er op mijn 19de geen haar op mijn hoofd aan dacht om haar de borst te geven. Hanne kreeg 2 jaar borst. Ik kreeg bij beide verwijten. Bij de een omdat ik haar geen borstvoeding wou geven. Bij de andere omdat ik het “te lang” deed. En dan nog wel eens omdat ik mijn beide kinderen niet hetzelfde gegeven had. En alle verwijten kwamen van andere moeders.
    Naar mijn inziens is de druk inderdaad hoog om borstvoeding te geven, maar het mag dan wel niet te lang. Want dan is het toch wel tijd voor koning fles. En dat is hypocriet.

    Als ik mama’s begeleid bij hun bevalling en hun kraamtijd, doe ik dat met respect. En ook respect voor hun keuze. Ik ben helemaal akkoord met “een blije mama is de beste mama”. Ik ben helemaal voor borstvoeding, echt grote fan. En bij twijfel zal ik ook altijd proberen om een mama naar de borstvoedingskant te overhalen ;-). Maar zoals ik zelf was op mijn 19de, begrijp ik helemaal waarom mensen het soms niet doen. En ik begrijp jouw twijfel, als je telkens zo een miserie had.

    Dus lieve Lies, wat je ook beslist, kies voor de blije mama en met welke voeding, dat maakt gewoon niet uit.

    1. Helemaal akkoord dat mensen soms in die richting moeten begeleid worden en als dat op respectvolle manier gebeurd dan is dat super. Ik kan me voorstellen dat jij dat héél goed doet :-)
      En inderdaad eerst moet je borstvoeding geven maar durf vooral niet te lang borstvoeding geven want dan is het ook weer niet goed.

    2. Hallo, wat ben ik blij om dit te lezen! Mijn zoontje is momenteel 4 maanden en heeft ook verborgen reflux. Wat jij zegt heb ik ook vaak te horen gekregen (en nog steeds): ‘ Zeker niet stoppen met de borstvoeding madammeke, er is niks beters voor refluxkindjes.’ En hier zit ik dus, compleet op, maar nog steeds zelf voedend omdat ik gewoon een hemelse schrik heb om over te schakelen op flesvoeding. Hier in de kast staat een pot poedermelk te blinken die ik regelmatig eens bekijk, maar telkens weer terug zet omdat ze mij echt angst hebben aangejaagd… Ik vind het heel knap van je dat je, ondanks alle commentaren, toch overgeschakeld bent. Ik vind het dan ook fijn voor jou en voor je kindjes(s) dat het positief in uitgedraaid, maar des te erger dat zo’n adviezen mij (en waarschijnlijk vele andere mama’s met mij) tegenhoudt om de keuze te maken om over te schakelen. Mag ik misschien weten welke melk jij aan je baby’s gaf/geeft? En verder zou ik zeggen: Doe waar jij je goed bij voelt. Dan zal je hele gezin er wel bij varen, wat die keuze ook is! Veel succes met de bevalling! Groetjes Leen

      1. Ik gaf nutrilon omneo en dikte die aan met Johannes broodpitmeel. Dan wel even moeten zoeken naar een bruikbare speen want was dikke melk die niet door alles ging. Ik weet natuurlijk niet wat het beste is. Mijn eigen ervaring is echter positiever geworden toen ik overschakelde. Maar dat was hier zeker ook zo omdat ze continu wou drinken.

        1. Bedankt voor je snelle antwoord. Hopelijk gaat alles goed met jullie kleine wondertje en met jou natuurlijk! Verborgen reflux is natuurlijk een probleem waar geen pasklare oplossing voor bestaat. Wat voor de ene baby werkt, zal voor de andere baby misschien helemaal niet werken. Ik ben heel blij dat ik deze blog gelezen heb vandaag. Het heeft me gerustgesteld dat flesvoeding de reflux niet per se erger maakt. Dat is heel wat waard om te onthouden als we hier de overstap gaan maken. Want zoals jij zegt: voor mama moet het ook haalbaar blijven. Ik wens jullie alvast een hele ontspannen babytijd toe! Hopelijk blijft Céleste gespaard van het refluxmonstertje.

  2. Ik kijk al terug uit naar mijn borstvoeding. In het begin vond ik dat zwaar, maar ik genoot daar echt van. Mijn zus heeft ook een verborgen refluxkindje. Tot 3 maand heeft ze gegeven, met veel kolven omdat ze ‘op’ was. Ze moest veel wikken en wegen en voelde zich schuldig. Ik denk dat een kindje ook vooral een rustige en blije mama moet hebben.
    Ik vind dat iedereen vrij is in zijn keuze. Ik ben met de fles opgevoed en heb ook verder gestudeerd en ben heel weinig ziek geweest.
    Ik wilde voor mezelf wel per sé dat de borstvoeding lukte, maar ga dit nooit opdringen aan anderen. Al raad ik ook aan het te proberen (of als je voor flesjes kiest toch het colostrum te geven, omdat daar veel belangrijke stoffen inzitten voor net na de geboorte).
    We zouden als mama’s lief en begripvol moeten zijn naar elkaar toe. Ben je een mama die graag op uur staat en enkel op vaste momenten wil voeden (zowel borst als fles) of ben je go with the flow en volg je je kindje? We worden allemaal groot, zolang we maar genoeg liefde geven.
    Niet twijfelen aan jezelf, dat je een goeie mama bent, staat vast! X

    1. Verborgen reflux, ik kan er boeken over schrijven en je zus waarschijnlijk ook… de angst zit hier dan ook zeer diep… genieten van borstvoeding heb ik trouwens nooit gedaan maar soms doe je gewoon wat je het beste lijkt voor je kindje hé ;-) allé soms, je doet gewoon wat je het beste lijkt!

  3. Wat ik zou kiezen: borstvoeding :-) Daar heb ik 3 keer keihard voor gevochten omdat het niet zonder slag of stoot ging. Maar wat jij doet is je eigen keuze natuurlijk… Heel begrijpelijk als je voor flesjes zou kiezen op basis van je vorige ervaringen. Ik wil wel 1 ding nuanceren, het is volgens mij niet omdat het je derde kindje is dat je niets meer kan leren uit artikels ;-) Ik heb nu bij de derde nog heel veel bijgeleerd dat ik bij de oudsten niet wist. In elk geval veel succes, welke keuze je ook maakt!

    1. Ik heb teveel artikels voorgeschoteld gekregen die mij get gevoel hebben gegeven day ik de slechtste moeder ooit ben. Enkel nu nog info die ik van professionelen krijg en die echt objectief zijn!

  4. Doe gewoon waar jij je goed bij voelt. Ik heb twee kinderen waarvan de oudste een motorische beperking heeft (nee niet door al dan niet borstvoeding ). Bij beiden ben in met borstvoeding gestart . De oudste waw te zwak om aan de borst te drinken dus kolfde ik af en voelde mij ook een melkkoe. Ik deed ook niks anders dan kolven zn voeden dat kon niet volgehouden worden. Bovendien had zij ook verborgen reflux. Wat een verademing voor het kind toen ze aangepaste voeding kreeg. Haar welzijn steeg met 200%. De jongste kreeg ook borstvoeding maar ik moest vroeger stoppen dan gewenst omwille van een borstabces. Ikzelf ben bijna 44 jaar gelede geboren zn kreeg uitsluitend flesvoeding. Ik ben niet cognitief beperkt daardoor hoor ik heb een hoger diploma gehaald. Wij worstelen ook niet met allergieën. Wij zijn bijna nooit ziek, dus een deel van de pro’s van borstvoeding kunnen wij al weerleggen .

  5. Hoi,
    Eerst en vooral: ik vind je moedig dat je er zo open voor durft uit te komen/te schrijven.
    Ik snap volledig wat je bedoelt:
    Door een borstverkleining op mijn 18e (een G-cup op die leeftijd is ECHT niet alles), was de kans groot dat ik geen bordtvoeding zou kunnen geven. Maar hé, wie staat daar nu bij stil op die leeftijd? Dus toen ik zwanger was van m’n dochter stond de keuze vast: Flesjes, want ik had geen zin om wat aan te modderen met iets wat misschien niet zou lukken en mijn kind nodeloos laten afzien…
    De blikken en reacties die ik toen kreeg (ook al was het om medische redenen), die ga ik je besparen. Uiteindelijk zou het wel gelukt zijn, bleek achteraf.
    Nu met nr 2 wil ik het wel proberen, voor mezelf, zeker niet voor een ander. Ik weet nu ook al, van zodra het niet loopt zoals ik wil, dan ga ik onmiddellijk voor flesjes. Want zeg nu zelf, wat is het belangrijkste: een blije (voldane) baby of de mening van de borstvoedingsmaffia? ;)
    Veel succes met je keuze! En wat je ook kiest, laat wat anderen zeggen je niet van je stuk brengen!

    1. haha borstvoedingsmaffia, dat is misschien een goeie omschrijving… ik kan me zo voorstellen welke blikken en opmerkingen je kreeg en dat is zonde! alvast bij een tweede wens ik je véél succes en hopelijk lukt het je dan :-)

  6. Heb gewoon lak aan wat anderen zeggen =)
    Ik heb mijn beide kindjes elk een jaar lang borstvoeding gegeven. Omdat ik dat kon. Niet iedereen kan of wil dat. Elke situatie is anders, elke oplossing is anders. De beste oplossing is die waarbij jij en je kindje zich goed voelen. Borst of fles, who cares? Ze worden er wel groot op! Ik kan van geen enkel kind aanwijzen of die als baby borst of fles gehad heeft, met die voor- en nadelen zal het volgens mij wel loslopen.
    De eerste de beste die weer ‘zeurt’ gewoon zeggen: mijn lijf, mijn kind, mijn keuze! Jij doet wat jij wilt, ik doe wat ik wil ;-)

    1. Klopt maar ik ben blijkbaar gevoelig voor die opmerkingen van anderen en twijfel dan steeds weer. Terwijl ik eigenlijk zelf wel best weet wat goed is voor mijn kinderen. Dat is zoals mijn kids snel doorslapen. (Niet moeilijk, die sliepen overdag amper dus ze moeten een keer slapen zeker.) Daar heb ik ook enorme kritiek over gekregen toen ik daar bij Baptiste over blogde. Dan begrijp je gewoon niet waarom mensen dat doen… en dan raakt mij dat ook… misschien ook vooral omdat de hormoonhuishouding dan nog niet helemaal in orde is ;-)

  7. Ik heb zelf voor borstvoeding gekozen. Het begin was niet gemakkelijk, met kloven (en dus veel pijn) en de onderbroken nachten zijn ook slopend. Maar ik krijg vlinders in mijn buik als ik mijn meisje zie genieten van mijn eigen melk.
    Maar zoals je zegt. Het belangrijkste is een happy mama! Kindjes worden ook groot met flesvoeding en dat hoeft zeker niet slechter te zijn. Zeker met nog 2 andere kindjes kan je niet zomaar aan de zetel gekluisterd zitten omdat baby wil clusteren of graag tuttert.
    Je kan in alle geval geen verkeerde keuze maken!

  8. De eerste twee hebben borstvoeding gekregen, twee keer drie maand gesukkel en gevloek. Niet genoeg productie, uitgehongerde baby’s, al na een week flesvoeding moeten bijgeven na iedere voeding… ik had het echt wel gehad. Bij baby drie heb ik resoluut gekozen voor de fles, en mijn God, wat een zegen! Een heel tevreden baby die groeit als kool en al doorsliep op vijf weken. En de band is even sterk met haar als met de andere twee hoor. Bovendien kan zij van bij het begin genieten van een uitgeslapen moeder. En ook is het zalig voor de papa en grote zus om haar eens een flesje te kunnen geven. Een negatieve reactie heb ik tot nu toe nog niet gekregen, ik ben ook mondig genoeg om die direct te counteren. Dat het gezonder zou zijn voor je baby, daar heb ik al lang zo mijn twijfels over. We leven tenslotte niet in een derdewereldland, de flesvoeding is hier topkwaliteit en de immuniteit hebben ze de eerste maanden nog mee van mama. Borstvoeding is iets bijzonders, dat geef ik toe, maar ik zou er NOOIT meer voor kiezen.

    1. Axelle heeft een heel slechte gezondheid en die kreeg wel borstvoeding dus ja ik geloof er ook niet helemaal meer in. Wel in het gegeven dat ze tijdens de periode van borstvoeding beschermt zijn. Ik geloof ook dat de nagemaakte voeding geen kwaad kan hoor, anders zou ik natuurlijk nooit zijn overgeschakeld en zou geen enkele moeder ervoor kiezen. En wat ik er objectief over leest, dan valt het eigenlijk allemaal nog wel mee, maar ja wat sommige andere moeders zeggen hé… en dat hakt er bij mij zo in… mss moet ik ook sneller counteren, zelfs nu als ik de vraag krijg of gewoon de opmerking want zelden is het een vraag of je borstvoeding gaat geven…

  9. Iedereen de boom in, gewoon doen waar je je zelf het best bij voelt. Hier drie kinderen en steeds vanaf dag 1 flesvoeding. En ja, ik ken al die papers over hoe geniaal borstvoeding is en ik zal je besparen hoe vaak ik bijna net maar iets minder erg dan een heroineverslaafde moeder bekeken en aangesproken werd. Misschien voordeel van een ‘oudere’ mama te zijn dat ik mij daar niet veel van aantrok. Ik zie mezelf gewoon niet zo als een ‘borstvoedingstype’, ik vond dat veel gedoe vooral, en nu had papa ook zijn intense voedingsmomenten, iets wat ik toch ook belangrijk vind.

  10. Ik heb bij mijn eerste kind gekozen, onmiddellijk, voor flesvoeding. Zeker geen spijt en ik heb ook een hele goede band met haar. Ik genoot ook bij het voeden. Nu zwanger van mijn tweede en ga terug flesvoeding geven. Het is mijn keuze en ik vind die goed. Ik sta er volledig achter. Ik voel me zeker niet slechtere moeder omdat ik geen borstvoeding geef. Je moet doen waar je je goed bij voelt. Als jij je goed voelt, krijgt je baby dit ook mee.

  11. Hier bij de oudste 3 kinderen telkens met borstvoeding gestart omdat het ‘zo hoorde’. Maar ik herken heel erg de preutsheid die je omschrijft. Ik kon er niet echt van genieten. En zeker bij nummer 3, huilbaby, vond ik het nog vreselijker. Daarom koos ik bij nummer 4 heel bewust voor flesjes. Een verademing voor mij, maar niet iets wat ik graag luidop verkondigde uit schrik heel wat tegenkanting te krijgen.
    Ik kijk op naar mensen die het kunnen en graag doen, borstvoeding geven. Maar het was duidelijk niks voor mij.

  12. Go with the flow Lies. Op het moment zelf kan je kiezen, en ik denk dat je dan sowieso juist kiest voor wat bij jullie past op dat moment. Of het nu bv of kv is. Jouw baby, jouw lichaam. Het zijn inderdaad die (ver)oordelende moeders die pushen. Die kersverse mama’s schuldgevoelens aanpraten (in beide richtingen!) x

  13. de eerste weken/maanden borstvoeding geven vind ik ook niet zo heel leuk. ik heb drie borstkindjes gehad, bij de eerste moeilijke bv-periode (geromantiseerd en weinig ingelezen en daar stond ik dan met dubbele borstontsteking). Dus deels flesjes, deels bv maar uiteindelijk na 3 maanden volledig terug bv. En vanaf dan begint het bv-geven pas plezant te worden, een gemak, een voordeel voor mij als moeder. leuk om dan niet te zeulen met flesjes en poeder en en en maar gewoon alles bij de hand te hebben. al ben ik ook geen fan van in publiek bv geven (en man man, wat commentaren je daarop krijgt, ook alles behalve leuk!), af en toe deed ik het toch. honger is honger he. bij de twee andere ging bv start beter, maar het meer genieten was pas vanaf 10-12 weken hoor. en de laatste was ook verborgen reflux en huilbaby. maar ik heb toen mijn knop omgedraaid en mij aan hem aangepast en niet omgekeerd. Dat ging moeizaam, maar anderzijds lukt het ook omdat ik mezelf 6 maanden babytijd had gegeven. en commentaar: je krijgt het toch altijd en overal. als je borstvoeding geeft, langer dan 3 maanden, dan vond mijn omgeving dat ook raar hoor, net zoals ik 6 maand exclusief gaf (waaaat: geen papjes?). en zo is er altijd iets. Bij nummer drie kon ik die kritiekenknop toch makkelijk omdraaien en het minder aan mijn hart laten komen. en bv heeft 2 jaar geduurd. ik zou zo opnieuw kiezen voor bv, vindt dat het meest logische. maar eender wat je beslist: commentaar krijg je toch. Dus doe gewoon waar jij je het beste bij voelt, wat je uiteindelijk wilt voor je baby, wat jij belangrijk vindt voor jezelf, je baby, je twee andere kindjes en je man, en leef er naar. ongeacht die omgeving. en oh ja, ik vind wel dat je partner mee achter jouw keuze moet staan. want met twee andere kleine kindjes, was die steun voor mij van essentieel belang. veel succes alvast met je beslissing!

  14. Het enige waar ik aan denk is ‘zou ik er zelf spijt van hebben’ en dan volg ik dat gevoel. Daardoor zet ik gewoon door met bv, de eerste kreeg een fles en daar had ik ook geen spijt van toen. You do you! Voel je niet geviseerd door anderen die anders beslissen. (want ik werd dat soms wel, louter door mijn keuze voor bv) Gewoon loslaten & alles komt goed.

  15. De eerste kabouter wou de borst nooit nemen. Maar ik had wel een overvloed aan melk, dus kolfde ik af en gaf het in flesjes. 8 Weken later, 3 borstontstekingen later, een refluxkindje met vermoeden van melkallergie later en een totaal gecrashte moeder… gooide ik mijn pomp over de haag. En ik herleefde…
    Bij kabouter numero 2 nam ik me voor. Never again… ik probeer het en als t niet gaat, stop ik. Een paar hobbelingen (lees hyperlactatie met schrokkende kleine, een keizersnede, een sterk zuigend kindje, spruw op 1 week, …) maar wel een kabouter met een totaal sterke zuigreflex (zo’n verschil versus numero 1) later geef ik 8 maanden later nog steeds de borst.
    Wat voor mij wel levensreddend was toen ik na 12 weken opnieuw ging werken … ik kolf af, maar in de crèche kreeg hij formule, en ik sjolde niet met melk. Geen stress voor te weinig melk (want de pomp ervaart de kleine niet, met weinig eruit als gevolg ;-)), maar s morgens en s avonds toch antistofjes en mamatijd ;-)
    Moraal van mijn epistel… Volg je hart en laat ieder in zijn waardigheid. Geen nood aan schuldgevoel … Ik ben ook groot geworden op formule ;-)

  16. Dag Lies
    Met veel bewondering je artikel gelezen! Damn, jij schrijft goed! Iedereen moet zelf beslissen wat hij wil en moeders mogen gerust minder streng zijn voor anderen en voor zichzelf. Hier twee x borstvoeding gegeven. Gestopt op 6 weken en bij nummer twee gestopt op 3 weken. Bij beide kan ik zeggen dat ik me pas beter begon te voelen wanneer ik de beslissing nam om flesjes te geven. Een blije mama is meer waard!! X

  17. Dag Lies,
    Wat een moedige blogpost. Zelf mama van een kleine kerel van ondertussen 8 weken. Moeilijke start gehad, dus ik kolf bijna voltijds, of beter: maar keer of 3 per dag drinkt hij rechtstreeks. De ‘gespecialiseerde’ sites,over borstvoeding zijn zonder twijfel goed bedoeld, maar man man, wat een druk ervaar ik daar… paar weken geleden de griep gehad, borstontsteking bovenop. Oh boy, had ik me dat hele borstvoedingsverhaal rooskleuriger voorgesteld! Productie daalde flink door,het ziek zijn, en ik maar kolven en aanleggen als een halve gare om de ontsteking tegen te gaan. Toen ook een ‘pot’ gehaald en zoonlief krijgt sporadisch dus eens een flesje kunstvoeding tussendoor. Wat een opluchting om niet langer die druk te ervaren. En eerlijk, soms worstel ik er ook mee, alsof dat niet mag. Maar anderzijds: supercontente baby die het goed doet, dus waarom onszelf zoveel druk opleggen? Pediater stond er zelfs helemaal achter. Elk flesje dat met liefde gegeven wordt, is volgens mij een goed flesje, of er nu mamamelk of kunstvoeding inzit… volg je hart en je gevoel, je gaat een prima keuze maken! En geniet er binnenkort van, van dat kleine baby’tje! Want op 8 weken is het al een heel brokske ?

  18. Helemaal mee eens dat elke moeder zelf mag kiezen -zonder druk te ervaren – of ze voor fles of borst gaat! Tegelijk vind ik ook dat alle aanstaande moeders beter en vooral neutraal geïnformeerd zouden moeten worden (dus niet pro fles of pro borst).
    Bij mijn eerste mislukte de borstvoeding helemaal. Als ik erop terugkijk zie ik nu dat ik helemaal niets wist over borstvoeding, ik kreeg weinig steun, baby had flesvoorkeur ontwikkelt en had verborgen reflux. Na twee weken gaf ik het tegen mijn zin en in tranen op. De ingedikte flesjes brachten verbetering voor de reflux, maar door te het grote volume van de flessen en het indikkingsmiddel kreeg mijn kleintje er krampen en verstopping voor in de plaats. Bij de tweede was de twijfel groter dan ooit: durfde ik het nog eens wagen? Mijn omgeving moedigde me allesbehalve aan, maar toch besloot ik het nog eens te proberen. Tot mijn verbazing lukte het deze keer probleemloos om twee maanden borstvoeding te geven. Daarna bouwde ik af omdat ik terug ging werken. Van kolfpauzes of langer dan drie maanden voeden had ik nog nooit gehoord. Nu bij m’n derde leerde ik LLL kennen en door mee te lezen op de fb-groep leerde ik zoveel bij waardoor deze derde keer goede keer werd – ook al kwam ik in het begin wat hindernissen tegen, maar die overwon ik door deze keer goed geïnformeerd te zijn en me niet te laten overdonderen door goedbedoelde maar soms verkeerde en tegenstrijdige adviezen.

    1. Het zijn hier eigenlijk nooit de professionelen die mij slechte adviezen hebben gegeven. Door hen heb ik mij altijd gesteund gevoeld, welke keuze ik ook wou maken. Dat is volgens mij ook de taak van professionelen. Als zij hun persoonlijke mening niet kunnen wegsteken zou het maar erg zijn he? Ik worstel dus vooral met wat anderen (moeders) zeggen, je onder de neus schuiven… soms is het ronduit grof… hier een beetje boven reageerde iemand dat ze soms werd aangekeken alsof ze een heroïneverslaafde moeder was omdat ze flesvoeding gaf… zegt genoeg zeker… en dat zou niet mogen! maar ik ben blij dat het bij nummer drie helemaal goed gaat :-)

  19. Hier heel bewust gekozen voor flesvoeding. Ik zou zo ongelukkig geworden zijn van borstvoeding. Ons meisje is al 7 maanden niet anders gewoon en is een vrolijke baby. Met haar verborgen reflux bleek de Nan AR een absolute winner. Nog geen moment spijt gehad van onze keuze. Ook al werd ik door sommige scheef bekeken. Maar ach, ik trek het me niet aan. We doen wat we goed achten.
    Als we allemaal wat liever zouden kunnen zijn voor elkaar, ware het moederschap veel minder stresserend.

  20. Eigenlijk zouden we elkaar vooral goed moeten helpen erbij, want borstvoeding geven is inderdaad soms echt gewoon loodzwaar. Maar tegelijkertijd het beste. Ik snap je twijfel en de keuze moet je gewoon zelf maken en daar gewoon achter staan. Dan hoeft het niet uit te maken wat je lezers vinden :) liefs

  21. Probeer vooral een gelukkige moeder te zijn, met of zonder borstvoeding. Want dat is wat je kindje nodig heeft, een moeder die rust vindt bij het opvoeden van haar koters. Zonder schuldgevoelens.

  22. Laat de WHO maar zeggen… Een gelukkige moeder is nog steeds het beste wat een baby zich kan wensen, ook al is dat met flessen! Bij baby 1 was ik overtuigd om voor bv te gaan… Dat was even buiten de natuur gerekend: baby werd te vroeg geboren en had onvoldoende zuigreflex, (manueel) kolven en met flesje geven was de oplossing. Geleidelijk aan kon ik toch bv opbouwen toen de zuigreflex er kwam. Maar ik had helse pijnen, ongelooflijk. Ik begreep mezelf niet, had zonder epidurale een sterrenkijker- bevalling ‘overleefd’ maar bij de bv liepen tranen van de pijn over mijn wangen. Tot bleek dat ik aan de ziekte van reynaud leed. Ik schakelde terug over op afkolven en gaf de moedermelk met een flesje. Nog steeds pijnlijk maar ik kon die pomp wat minderen als het te heftig werd, bij een baby lukt dat niet ? zo hield ik dat nog 5m vol, tot ik er plots genoeg van had om mij een melkkoe te voelen. Voedingen duurden hier vaak 1,5u: afkolven, een trage drinker en ook reflux dus nog een hele tijd na de voeding recht houden. Bij baby 2 hoorde ik vaak: nu ga je toch voor flesjes?! Maar nee, ik wou nog eens proberen want ik had gehoord dat je vaak minder last had van de symptomen in de zomer. Maar al bij de eerste dag voelde ik terug die vreselijke pijn. Voedingen gaf ik terwijl ik met starende ogen richting plafond keek… Om de pijn verbijten. Nog diezelfde dag zei manlief dat ik gewoon de pilletjes moest nemen om de melk productie te stoppen. Dit had geen zin, hoe graag ik het ook wou. De oudste was toen ook nog maar net 1,5j… De combinatie van een jonge peuter, de pijn en gulzige dochter zag ik gewoon niet zitten. Hoewel ik me de eerste dagen zo schuldig voelde, was ik toch opgelucht. En ja, de eerste winter was baby 2 veel ziek. De oudste was nauwelijks ziek geweest. Dus dan geef je jezelf de schuld: had ik maar op mijn tanden gebeten net als bij de oudste… Maar kijk, winter 2 is zo goed als voorbij en deze winter was ze ook nauwelijks ziek? Of dat dan zoo veel voordelen heeft, weet ik niet. Maar ik ben wel zeker dat een moeder moet doen, wat ze zelf wil. Jij moet door die kraamtijd, waarvan we als we heel eerlijk zijn toch soms al moeilijk is, anderen kunnen misschien advies geven, uiteindelijk moet jij het wel doen…

  23. Ik ben er 100% van overtuigd dat je goed doet als je je goed voelt De druk die op moeders ligt is enorm, gelukkig wordt die druk met het aantal kinderen ook wel minder :) Daar waar ik me bij het eerste nog schuldig voelde omdat ik “maar” een klein jaar borstvoeding had gegeven, was dat bij de vierde al iets helemaal anders. Borstvoeding of flesvoeding, is een keuze van de moeder en het allerbelangrijkste voor haar is dat ze achter haar keuze staat, wat die ook moge zijn! Veel succes met de jouwe en volg maar gewoon je gevoel, dan zit je sowieso goed!

  24. Mooi verwoord! Wat kunnen we hard zijn voor elkaar en voor onszelf! Gewoon doen waar je jezelf goed bijvoeld hoor! Omdat ik 5 maanden borstvoedingsverlof kon krijgen wou ik echt graag borstvoeding geven (kweet het shame on me wat een motivatie ;-) ) Hier 2 verschillende borstvoedingskindjes: de eerste lukte niet goed:ze had geen goeie techniek met borstontstekingen tot gevolg, uiteindelijk 5 maanden afgekolfd! (Ongelooflijk dat ik dat gedaan heb een melkkoe was er niets bij)

    Bij de tweed was mama al wat zekerder (en wat meer ervaren) en neen ik ging mijn baby van 4 kg niet wakker maken om 3u snachts om te eten (als ze honger had zou ze wel wenen, een uitgeruste mama was ook belangrijk voor de borstvoeding) vroedvrouw keek wat raar maar gaf me wel gelijk. De borstvoeding is hier echt goed gegaan, ze was wel een genieterke, o wat kon ik genieten van het wriemelen aan haar oortjes en haar hoofdje! Ook 5 maanden gegeven en wou nog langer maar ze wou geen flessen drinken… stoppen was enige dat hielp en fles door papa.

    Volg gewoon je gevoel en denk eraan zoveel mensen zoveel meningen

    Oja mijn meisjes sliepen ook vrij vlug de klok rond en ik durfde dat dus niet echt tegen anderen zeggen he precies of ik moest me daar over schamen…

  25. Ik heb zelf bij mijn twee kinderen een jaar borstvoeding gegeven, maar ik ben het zeker met je eens dat mama’s niet aan de borstvoeding eronderdoor mogen gaan. En wat je ook kiest, er is altijd wel iemand die commentaar geeft. Dus volg je eigen gevoel en negeer alle negatieve opmerkingen. Dan komt het wel goed!

  26. Ik geloof heel sterk dat het niet altijd de andere mama’s zijn die het ons moeilijk maken, maar soms maken we het onszelf gewoon moeilijker door wat we zelf denken dat andere mama’s denken. We vullen het al even zelf in en gaan vaak al in verdediging nog voor de aanval is ingezet.
    Dus ik geloof vooral heel sterk in een zeer overwogen keuze, of gewoon minder overwogen maar wat je hart je ingeeft. een keuze van jezelf, eentje op maat van jullie specifieke situatie, in de context van jouw gezin en jullie ervaringen, een beslissing waar je echt helemaal achter staat, waar je je goed bij voelt en waarbij je niet het gevoel hebt dat je je moet verdedigen, dat gaat jouw een hele hoop energie besparen. Als het bij jouw goed zit, dan is dat voor jouw geen issue, en dan zal dat veel minder een gespreksonderwerp zijn dan je zou denken.

    En als buitenstaanders je echt het gevoel geven dat je je wel moet verdedigen, dan is dat zo hard NIET jouw probleem. (echt waar, hard mee lachen dan)

    Ik was bij de tweede ontzettend bang om borstvoeding te geven en ontzettend bang voor hyperlactatie zoals bij de oudste. Mijn insentive om het toch te proberen was dat ik zeker wist dat ik spijt zou hebben dat ik het niet geprobeerd had. Het zou mijn laatste kindje worden, dus ook mijn laatste kans, maar ik wist ook heel zeker dat ik niet meer weer, zoals bij de oudste, tot 6 maanden voltijds zou gaan kolven en moedermelk in een flesje gaan geven. dat ging ik heel zeker niet meer doen. Dus ik heb het geprobeerd en heb elke dag bekeken zoals het kwam en het is een ander verhaal geworden als bij de oudste, al had ik wel opnieuw hyperlactatie.

    1. Het zijn niet alleen buitenstaanders die een mening geven… maar ik snap wel wat je bedoelt. Doordat ik mij erg aantrek wat anderen zeggen maak ik het erger in mijn hoofd. Maar moesten bepaalde harde reacties niet komen, dan zou de druk echt wel minder zijn. En dat is niet alleen met voeden zo. In het algemeen mogen we wat liever zijn voor elkaar. Maar Soit, vandaag viert lief zijn voor elkaar hoogtij. Want lees eens al die open en eerlijke reacties hier en op Facebook. Met een minimale uitschieter kan iedereen zijn verhaal delen zonder noch het ene noch het andere te veroordelen. En zo hoort het eigenlijk ook! Dus meer van dat :)

  27. Dag Lies,

    Ik begrijp je gevoelens goed. Ik heb altijd gezegd dat ik op het moment zelf zal zien wat het zal zijn. Fles of borst.
    Ik heb voor borstvoeding gekozen.
    Ik weet wat het is om een huilbaby te hebben die verborgen reflux had. Mijn ukie heeft dat ook gehad. De kinderarts zei dat ik moest stoppen met bv te geven toen we wisten wat het was.
    Eerlijk? Ik ben zeer blij dat ik niet naar hem heb geluisterd. Ik mag met trotsheid zeggen dat ik het officieel na 2 jaar volledig gestopt ben met bv te geven. Het was zeer moeilijk om afscheid te nemen en zeker omdat ik zag dat zij daarvan genoot. Ik heb tegen mijn prinsesje gezegd dat de bootoos van mij heel moe waren.
    En ja, ik was uitgeteld, ik voelde me vaak moe door te weinig te slapen. Mijn prinsesje sliep pas een klokje rond toen ze 1,5 jaar was…
    Ik vind dat inderdaad dat we als moeder te veel bezig zijn met een ander. Altijd op elkaar vitten. Altijd dat ene vinger en die blik. Waarom.
    Jij moet zelf beslissen wat jij het liefste wilt, waar jij het beste bij voelt en niet een ander.
    We zijn allemaal mama’s met de beste bedoelingen voor onze kinderen.
    Succes.

    1. Daarom dat ik in mijn blog erbij zette dat je idd niet perse moet stoppen. Mijn arts heeft dat nooit zo uitgesproken trouwens maar in samenspraak zijn we tot bepaalde zaken gekomen. En het mooie is aan u verhaal dat we elkaar begrijpen ook al kozen we beiden voor iets anders.

  28. Ik vond het ook een moeilijke keuze. Voor mijn zwangerschap zag ik mezelf nooit borstvoeding geven. Maar eens je zwanger bent, wordt je toch een beetje (veel) gepusht in die richting. Dus voor ik had voor mezelf besloten, ik geeft het een kans. Als hij een weekje ofzo borstvoeding krijgt dan heeft hij dat toch mee. Lukt het niet (kloven, problemen met drinken) dan stop ik en gaan we over op flesjes. 10 minuten nadat ik was bevallen lag hij aan de borst. Die eerste dagen waren wat zoeken, maar het lukte. Hij heeft wel last van reflux, echt projectiel spuwen. En dan denk je, heb ik iets verkeerd gegeten? Is mijn melk niet goed? Sommige dagen/nachten heeft hij constant honger. En dan ben je moe. preutsheid is hier ook, op stap gaan met de baby en de borst bovenhalen is niks voor mij. Dus dan blijf je thuis. Uiteindelijk heb ik 14 weken exclusief borstvoeding gegeven, sinds vorige week proberen we af te bouwen en over te schakelen naar flesjes overdag. Omdat ik binnenkort terug moet gaan werken. Man, dat eerste flesje was een hel. Hysterisch werd hij toen hij proefde dat het geen afgekolfde borstmelk was. 4 dagen heeft het geduurd voor hij wou drinken. En ondertussen krijg je als mama stress, want de deadline komt dichterbij. Moet ik volop gaan kolven? Hadden we niet beter direct flesjes gegeven? Is flesvoeding de oplossing tegen spuwen? Twijfelen aan jezelf en je keuzes, dat hoort erbij denk ik, als nieuwe mama. Vandaag heeft hij voor het eerst zonder gehuil een flesje op. Oef. Want daar zeggen ze niets over, als ze pushen om borstvoeding te geven. Hoe moeilijk het kan zijn om af te bouwen… Als ik dat op voorhand had geweten, had ik misschien gewoon flesvoeding gekozen.
    Veel succes met kiezen, volg je gevoel :) dan komt het wel goed.

    1. Ik denk dat er geen standaard oplossing is voor reflux. Dus voel je absoluut niet schuldig want je kan daar echt niks aan doen. Als je kind het heeft kan je alleen maar zoeken naar hoe het hem zo comfortabel mogelijk te maken. Ik hoop alvast dat je toch hebt kunnen genieten van de bv en dat je bij nummer 2, als die er komt, meer op je eigen gevoel kan afgaan. Want ik weet, het is moeilijk.

  29. Ik heb 2x borstvoeding gegeven en heb daar erg van genoten. Vooraf wou ik het proberen, mezelf zeker geen druk opleggen. Het ging goed, ik vond het leuk dus deed ik verder. Mijn tip zou dus zijn het zeker niet als een plicht te zien, of als een voorwaarde voor gezonde kinderen, maar het vooral te laten afhangen van hoe je je er bij voelt! Ik had het geluk dat het 2x vlot ging en ik 8 maanden bv kon geven. Ik kan niet meespreken van moeilijkheden; ik kan enkel zeggen dat het echt zalig kan zijn als het vlot loopt. Ik maakte er ook geen punt van om exclusief bv te geven. Zodra ik na 3,5 maand ging werken kregen ze ook fv in de crèche (naast 1 flesje afgekolfde melk).
    Ik ben ook absoluut niet het type om zonder veel bedekking en plein public bv te geven. Ik was zeker niet handig genoeg om dat ‘discreet’ te doen zoals je vaak leest. Ik kocht daarom een schortje dat alles volledig bedekt en vanaf toen had ik er geen probleem meer mee. http://www.itzyritzy.nl/products/nursing/ritzynurser/index.html
    Gewoon proberen in het begin en dan zien hoe het gaat?

    1. Klinkt idd heerlijk :) ken ook wel best wat mensen die niet opdezelfde problemen zijn gebotst als ik en die ook lang konden genieten en dat is fijn. Hier is het genieten pas begonnen bij fv. Nu ja die verborgen reflux is sowieso wel wat, los van de voeding die je geeft. Heb er gewoon enorm schrik voor omdat zowel bij mij als mijn zus de kinderen het allemaal gehad hebben en ik bij Baptiste echt niet ver van een postnatale depressie zat. Maar we gaan het proberen loslaten en zien wat mijn hart zegt als kleine meid op mij ligt :)

  30. Ik heb niet alle voorgaande reacties gelezen, dus ik kan in herhaling vallen, maar dat van die gelukkige mama, dat primeert. Jij doet wat jij wilt en niet wat de maatschappij verwacht. Ik probeerde 2x borstvoeding. De eerste keer tot tranen toe. Ik keek er tegenop om op te staan, als zij huilde, huilde ik al mee bij het idee dat ze wilde eten. Het deed echt pijn pijn pijn… en dat niemand durft zeggen dat dat bij iedereen zo is, dit was ondraaglijk. Gekrulde tenen vanaf ze haar aanlegden, de neiging haar weg te duwen van mijn borst, …
    Bij de tweede liet ik mij bijstaan door een vroedvrouw/lactatiekundige met zeer goede reputatie want het zou mij geen tweede keer overkomen. En ik zag het helemaal zitten. De oudste zou nog afgekolfde melk krijgen als dat zou lukken ook. Na 1 nacht met de zoon voelde ik de tranen in me opkomen en zonder meer heb ik die nacht gezegd: ik zie mijn kind zo graag en wil dat elke seconde blijven doen, geef ons maar een flesje.
    Ik heb 2 kindjes, van 3 en 1,5 die goed groeien, veel kunnen en gelukkig zijn. Dáár gaat het om, wat de anderen ook zeggen.

    Ps: en ipv ons met artikels om de oren te slaan, zouden zij beter gewoon blij zijn dat het bij hen wel een succes was en proberen mee te voelen met zij waar het niet zo rooskleurig verliep…

    1. Je verhaal is uniek dus zit er zeker niet mee dat je in herhaling zou vallen. En het gaat er inderdaad om dat we gewoon wat liever voor elkaar zijn. Ik heb wel wat vriendinnen die makkelijk borstvoeding hebben kunnen geven en het is altijd fijn als je met hen open en eerlijk kunt spreken, zonder de veroordeling te voelen dat het bij jezelf niet zo lang gelukt is.

  31. Ik was het type mama dat een kwartiertje na de bevalling de verpleegsters de oren van het lijf zaagde om zo snel mogelijk dat pilletje tegen melkproductie te krijgen. Binnen een kleine maand komt baby 3 en bij deze wil ik de verpleegsters al waarschuwen :-). Borstvoeding, het zegt me niets. Er was hier geen seconde twijfel: flessenvoeding zal het opnieuw worden. Oké, ik heb af te rekenen gehad met andere mama’s die met (in mijn ogen) een pretentie verklaren dat ze als zogende mama een betere mama zijn. Vaak is het hem daar om te doen: bevestiging dat ze goed bezig zijn… (eens het kind kan eten proppen ze het dan vol met suikers en chips – tot zover ‘wat goed is voor de baby). Ik denk daar anders over en dat is ook wat ik mijn kinderen wil meegeven: je moet doen waar je je goed bij voelt. Ga je daarmee in tegen een aantal gangbare zaken, dan is dat maar zo…. Wat je ook beslist, doe het vanuit je binnenste. Mama zijn is een instinct. Laat alle artikels, blogs, reacties en volg gewoon je gevoel…

  32. Heb je niet heel stiekem diep vanbinnen je keuze al gemaakt maar ben je bang voor de reacties van anderen ?
    Een gevoel dat je helemaal niet zou moeten hebben natuurlijk, maar als het er zit… Daar ken ik alles van !
    Heel veel succes in elk geval wat je ook beslist. En om heel eerlijk te zijn : ik geloof niet dat borstvoeding kan slagen als je er niet 100% achterstaat. Uitzonderingen daar gelaten vraagt het meestal best wel een pittige investeringsperiode.

    1. Ik twijfel nog steeds erg en wil me niet perse laten leiden door mijn angst voor weer een verborgen reflux kind. Want dat is bij mij hetgeen dat mij zo doet twijfelen.

  33. Ik ken het gevoel. Ik heb een traumatische ervaring gehad met mijn oudste zoon kwa borstvoeding. Ze bleven pushen om toch maar vol te houden maar ik holde de hele tijd achter de feiten aan kwa borstvoeding (productie te laag) waardoor ik er op het einde helemaal doorzat. Bij de volgende 2 kinderen heb ik dan voor mijzelf uitgemaakt van kijk ik start met borstvoeding maar als ik zie dat het dezelfde richting op gaat als met mijn zoon dan schakel ik onmiddellijk over op flesvoeding en zo is ook geschied. De derde was dan nog extremer doordat ik geen borstvoeding kon geven de eerste 24u wegens een verplichte scan met kwikvloeistof na complicaties tijdens de bevalling. Dus bij de laatste had ik zoiezo een slechte start. Soms denk ik wel had ik misschien beter wel doorgebeten kwa borstvoeding maar dan denk ik terug aan de periode met mijn zoon en weet ik dat ik de goede beslissing heb genomen. De dingen die ik toen heb gehoord waren inderdaad ook niet van de poes maar ik ben daarvoor dan weer te recht door zee en geloof ook niet elk artikel dat erover geschreven wordt. Ik kan waarschijnlijk ook nogal cru reageren als iemand die erg pro borstvoeding is en het onderste uit de kast haalt (vb helpt tegen allergieën en dan komt klagen dat haar kind last heeft van allergieën). Mijn advies bij twijfel is geeft borstvoeding een kans en geeft het je om de 1 of andere reden een negatief gevoel schakel dan over op flesvoeding en laat een ander je niets anders wijsmaken. Doe waar jij je goed bij voelt.

  34. Dank je voor je mooie post!! Mijn meisje is ondertussen 2,5 jaar. Tijdens mijn zwangerschap had ik alles al uitgedokterd: geen epidurale, 6 maanden exclusief bv… Tot de realiteit je inhaalt! Epidurale, check! Eerste flesje op 2 weken, check! Op 2 maanden compleet uitgeput definitief gestopt met borstvoeding, check! Doe waar je je goed bij voelt, en laat je kleintje meebeslissen! Trouwens ook verborgen reflux, ze weigerde gewoon de borst! Heel veel succes bij wat je ook kiest…

    1. Het valt me trouwens op hoeveel mama’s hiermee worstelen… Kijk maar naar de hoeveelheid reacties op deze post! Het belangrijkste is: hou van je kleintje, wat daar groeien ze nog het best van…

      1. Ook op Facebook veel reacties. Het hele debat zit denk ik wat in een taboesfeer en het is zo moeilijk eruit te komen. Mss lukt het wel nooit zolang er extremen worden uitgesproken aan beide kanten. En dat is eigenlijk jammer. Nu ja je ziet het niet alleen bij dit thema, alles wat met moederschap te maken heeft eigenlijk.. en meestal zijn het altijd moeders die elkaar een schuldgevoel aanpraten he…

  35. Ik startte drie keer met borstvoeding telkens weer om tot de conclusie te komen dat het niet kon omdat ik teveel stress had en te weinig melk. 3 keer liet ik mij vangen terwijl ik wel beter wist (nu ja de eerste keer kon ik het natuurlijk niet weten) maar ipv mijzelf zo op te jagen omdat ik vond dat ik het op zijn minst moest proberen (je weet namelijk nooit…) had ik beter die fles gegeven en genoten van het eerste moment.

  36. Ik ben bij mijn eerste ook na een tweetal maanden gestopt omdat ik er mij niet goed bij voelde en ik niet gelukkig was. Bij nummer twee dacht ik ik geef het een kans en we zien wel ( met de gedachten van ik stop zodra ik mij er niet goed meer bij voel) maar het ging verrassend goed tot ik er opeens genoeg van had (na 27 maand) en hier kreeg ik dan commentaar over dat ik zo lang gaf. Ik vond het verschrikkelijk moeilijk om te stoppen bij mijn tweede terwijl ik bij nummer 1 het net gemakkelijk vond . Iedereen moet het voor zichzelf uitmaken of ze al dan niet borstvoeding willen geven , ik ben zeker voorstander maar begrijp ook zeer goed dat sommige kiezen voor flesjes. En beter een happy mama in plaats van een depressieve mama.

  37. Awel, en nu vind ik hier heel veel veroordelende en groffe reacties staan over borstvoeding, als ik eerlijk mag zijn. En de opmerking van “mijn kind kreeg borstvoeding en is toch veel ziek, dus zo goed zal borstvoeding wel niet zijn” die slaat als een tang op een varken. Dat is zoals zeggen: “ik rook al 20 jaar en ik heb geen kanker, dus zo slecht zal het wel niet zijn”. Het is gewoon gebleken uit wereldwijd onderzoek dat het meer gezondheidsvoordelen heeft voor je kindje. Maar, kunstvoeding is een waardig alternatief en wij hebben hier de luxe dat we de keuze hebben. En ik volg zeker ook de uitspraak dat je moet doen waar je je best bij voelt, dat er niets mis is met kunstvoeding en dat gelukkige ouders alles zijn. Maar als je het over maffia wil hebben, moet je misschien toch eerst de kunstvoedingsindustrie van iets naderbij bekijken? Nestlé koopt bvb waterbronnen op in Afrika en betaalt gezondheidswerkers om mensen te overtuigen om kunstvoeding te geven. Maar het water is niet vrij beschikbaar en het poeder is niet bepaald goedkoop te noemen ook…

    1. Jammer dat je anoniem reageert… ik denk dat als het woord maffia valt dat over een klein deel gaat dat kei harde reacties geeft. Die het vaak voor iedereen verpesten dan… wat omgekeerd ook zo is. In de ander hoek zitten even zeer te grove reacties. Alleen, je krijgt heel harde verwering als je altijd beticht wordt van iets slechts te kiezen voor je kind. daarom zou pure objectieve observatie zonder promotie echt beschikbaar moeten zijn want een mens ziet al lang de bomen doos het bos niet meer. Teveel artikels van allerlei kanten die een eigen loopje nemen met de waarheid. Nog veel werk aan de winkel dus…

    2. En wat ik denk is dat hier bepaalde reacties komen omdat er maar zelden iets over gezegd wordt… voor ik dit publiceerde ging ik op zoek op internet maar de hele discussie zit echt nog wel in een taboesfeertje. Als je nu bv of fv gaf, als je kei hard wordt aangepakt omwille van lang voeden of kunstvoeding of whatever dan krijg je extreme reacties terug. Het zou allemaal niet moeten eigenlijk. En voor de duidelijkheid, nog maar eens, ik raad iedere moeder aan om het te proberen en bekijk bv niet als een of andere maffia. Die woorden word ik niet graag in de mond gelegd.

      1. Het is nochtans iets wat ik hierboven las, maffia. Plus, er is wel heel veel objectieve info. Maar de geloofwaardigheid daarvan wordt ik twijfel getrokken door de kunstvoedingsindustrie én door de mama’s die kunstvoeding geven en het eigenlijk niet willen weten, dat ze niet de meest natuurlijke keuze maken voor hun kind.

        1. Je moet dat woord in de context van de reactie plaatsen… dat gaat namelijk net over dat deel dat je een ongelooflijk slecht gevoel aanpraat en met soms niet correcte informatie komt omtrent bv/fv… dat wil niet zeggen dat er daarom naar elke borstvoedingsgevende mama gekeken wordt als maffia, integendeel. Maar als je als moeder door sommige mensen op de vingers getikt wordt omdat je fv geeft, dan krijg je dit dus… en over die objectieve informatie, er is echt hele goeie informatie beschikbaar die LOS staat van de industrie, die ik trouwens nog net las voor ik het artikel schreef en die zeer droog en objectief en wetenschappelijk vertelt wat de verschillen zijn… dat jij fv-mama’s omschrijft als mama’s die het niet willen weten is echt een oneliner die dit debat zo moeilijk maakt…

  38. Ik heb 3 kinderen. Bij nummer 1 heb ik 2 weken borstvoeding gegeven. Dat liep niet van een leien dakje om een baby van 4kg 700 te voeden. Dus ben ik ermee gestopt. Bij de volgende 2 heb ik het niet meer geprobeerd. Ik voelde mij veel beter bij flessen. En ik had de energie niet. Ik heb mij nooit iets aangetrokken over artikels en boze blikken. Ik heb 3 gezonde kinderen die belange niet veel ziek zijn. Dus ik ben heeeel blij met mijn beslissing en ik zou het onmiddellijk opnieuw doen. Doen waar jij je het best bij voelt. En niet vergeten je hebt al 2 kleine prutsen die ook og aandacht en tijd verdienen van mama. Geniet ervan, het is zo vlug voorbij. Liefs Evelien

    1. Het is zo waar en toch vind ik dat zo moeilijk! Maar erover schrijven heeft me wel geholpen. Ik kreeg veel fijne reacties en moet mij mss optrekken aan alle mensen die normaal doen over voeden en die paar extremen gewoon negeren.

  39. Ik vind dit zo mooi verwoord. Hoe je er in slaagt beide kanten van het verhaal neer te pennen zonder er een oordeel over te vellen over iemand in een richting te duwen.
    Ik ben sinds bijna 8 maanden mama en in de eerste drie maanden dacht ik nog even aan borstvoeding, maar dat waren wellicht euforische hormonen. ;-)
    Vanaf maand vier van mijn zwangerschap stond het vast: ik zou flesjes geven. Dit is wat voor mij het meest natuurlijke aanvoelde. Ik zie mezelf immers niet ergens borstvoeding geven (dat preutse misschien dan toch) en flesjes gaven mij ook een goed en vrij gevoel.
    Ik denk dat ik als mama een heel andere ervaring zou gehad hebben, mocht ik borstvoeding gegeven hebben, maar het blijft bij denken, hé.
    Voor mij persoonlijk zei mijn gevoel neen tegen borstvoeding en ik ben mijn gevoel gevolgd. Ik heb hier nog geen moment spijt van gehad.
    Ik moet hier wel bekennen dat ik nooit boze of vreemde blikken gekregen heb en er was zeker geen druk van buitenaf.
    Het is dan ook jammer te lezen dat die druk blijkbaar toch nog bestaat.
    Doe gewoon waar je je goed bij voelt en volgens mij zal je des te meer genieten!

    1. Ik denk dat het belangrijk is dat we allemaal vrij kunnen kiezen, weliswaar met goeie informatie. Op dat vlak heb ik wel geluk want ik heb altijd heel goeie vroedvrouwen gehad in mijn eerste infosessies die ik ooit volgde en later in de begeleiding na de geboorte van mijn kinders ook. Zij hebben mij nooit veroordeeld en zo hoort het ook te zijn. Ook mijn arts heeft mij altijd de vrije keuze gelaten. Er zijn een aantal voordelen die flesvoeding niet kan nabootsen, maar het is niet dat je een kind bewust schade gaat toebrengen he. En qua druk, ik ben daar denk ik sowieso wel gevoelig aan en helaas getuigen de reacties die hier en op Facebook werden gegeven duidelijk van een soms enorme druk. Maar dat is dus evenzeer aan de andere kant. Iemand gaf een reactie dat vanaf je afwijkt van het standaard, namelijk 5 weken borstvoeding geven en dan langzaam overschakelen, er wel altijd door iemand commentaar komt. In de perfecte wereld zouden we gewoon van elkaar verdragen welke keuzes we maken zonder persé je eigen gelijk te willen halen.

  40. Heb je al eens contact gehad met La Leche League? Dat is de borstvoedingsorganisatie bij uitstek om bepaalde twijfels eens door te praten (er is een goeie fb-groep, maar beste is om gewoon ff te bellen). (Verborgen) Reflux kan vaak worden aangepakt door een ander voedingsbeleid (vaker voeden bvb) of door het bekijken van mogelijke allergieën (KMA is een veelgehoorde). Misschien kan je eens met een LLL-leidster (of lactatiekundige) praten om te bekijken wat moeilijk is gelopen en hoe het in de toekomst misschien anders kan? Ik maak zelf graag mijn keuzes op basis van veel informatie, liefst zo wetenschappelijk mogelijk. Zo gaf ik mijn eerste zoon 10 maand borstvoeding en mijn tweede (22 maand) – na het bespreken van wat misliep bij de eerste – nog steeds.

    Wat je ook kiest, kies bewust en probeer niet wakker te liggen van wat anderen denken. Dat is niet nodig. Jij bent de beste mama voor je kindje!

    Succes met de laatste loodjes en ik wens je een droomstart (op alle vlak) met je derde spruit.

    1. Met LLL geen contact gehad maar gelukkig wel vele van de problemen kunnen bespreken. Dat ik toen ben overgeschakeld was een bewuste keuze waar ik uiteindelijk geen spijt van heb. Maar het is inderdaad nu dat ik met angst zit en dat is een slechte raadgever hé ;-) Dus misschien ga ik toch nog eens het gesprek aan. Al deed het schrijven hierover en alle reacties me daarin wel op de één of andere manier deugd. En wat die info betreft, klopt helemaal. Ik ben de laatste tijd ook wel bezig geweest met het lezen van wetenschappelijke info, liefst zo droog mogelijk haha. En alvast bedankt voor je fijne reactie. Want het is fijn om verhalen te horen die herkenbaar zijn, maar het is bovenal ook héél fijn als je van mama’s die met succes bv gegeven hebben een fijne reactie krijgt! :-)

  41. Mooi geschreven, maar in een ondertoon merk ik dat je jezelf toch nog steeds wat druk op legt, niet? Meningen van anderen zijn er om naast je neer te leggen, je moet doen waar jij je goed bij voelt. Is dat proberen en aanzien? Is dat meteen tegen de gynaecoloog zeggen dat je flesjes gaat geven (en dus een pilletje kan vragen om de stuwing tegen te gaan)? Is dat borstvoeding geven all the way? Dat moet je helemaal zelf beslissen! Ik denk (en ik zeg ik denk he) dat ik in jouw geval zou proberen, maar zodra ik ook maar een vermoeden heb dat het dezelfde kant opgaat als met de vorige, onmiddellijk stoppen en overschakelen op flesjes. My two cents!

  42. ik vind dat je als mama van een pasgeborene even in een coconnetje mag/moet kruipen waarin alleen jij en jouw baby zitten en jij alleen maar doet wat goed voelt voor jou en de baby op dat moment. De rest van de wereld telt even niet mee.
    Ik ben altijd gestart met het idee van borstvoeding te geven en dan vrij snel (na drie maanden) over te schakelen op flesvoeding. Maar omdat borstvoeding zo goed liep, het na verloop van tijd steeds makkelijker werd en ik gevoelsmatig helemaal niet klaar bleek te zijn om er al afscheid van te nemen ben ik het nog vele maanden blijven geven. Als echter die borstvoeding niet vlot was verlopen in het begin dan was ik waarschijnlijk meteen gestopt. Dan had ik mij daar ook goed bij gevoeld want dat zou een verademing geweest zijn. Mama’s die meteen flesvoeding geven kan ik ook volledig begrijpen, als dat niet goed voelt dan is dat zo.
    Dus kruip in jouw coconnetje en doe wat goed voelt voor jou op het moment dat je kleine spruit er is :)

  43. Ik had als ideaal: bevalling zonder epidurale en borstvoeding tot ik ging werken na 14 weken. Realiteit: keizersnede onder volledige narcose, baby 5 dagen in couveuse en baby is nog 5 dagen extra moeten blijven (lees: ik moest na 5 dagen zonder kind naar huis). Ik ben beginnen afkolven, na 4 dagen zelf machine gekocht. Toen baby thuis was dacht ik: oh fijn, nu alles aan de borst; volgende dag beginnende borstontsteking. Dus uiteindelijk combinatie van kolven en borst tot 14 weken, dan afgebouwd. 1 voeding om 19u aan borst overgehouden tot zes maanden, die was echt fijn om geven omdat het minder ‘van moeten’ is.

    Wat heb ik daarvan geleerd? Dat borsten redelijk trainbaar zijn. Pas bevallen mocht ik ‘s nachts niet kolven in kliniek, kolfde overdag voeding bij voor ‘s nachts. Heb dus nooit ‘s nachts de borst gegeven, wel afgekolfde melk in flesje, dat kan dus perfect. In couveuse stond baby op schema van om de 3u eten, kwam zo ‘gescheduled’ naar huis. Was ergens wel aangenaam, al nam ik thuis altijd 1u voor en na speling afhankelijk van wanneer het hongerke viel. Maar dat kan dus ook, zo op schema staan. Dat zijn allemaal dingen waar ik op voorhand nooit aan gedacht had.

    We denken nu aan een volgende en ik hoop vooral mijn kind op de kamer te mogen hebben, direct mee naar huis te mogen nemen en we zullen wel zien hoe het met die borstvoeding loopt. Ik vermoed dat ik wel terug 1x per dag zal kolven na een paar weken, zodat manlief ook eens flesje kan geven. Heb de kolf nu toch staan. Voor de rest maak ik geen plannen meer, wie weet stop ik wel na twee weken volgende keer…

    Ik ben dus sowieso voorstander van doen waar je je goed bij voelt naargelang de omstandigheden waarin je terecht komt. Je moet je niks aantrekken van andere mensen hun oordelen op dat moment. Mom knows best :-)