Met ons gezin door Marokko: drie weken surfen, ontdekken en verwonderen

Bij Marokko denken we vaak aan de exotische kleuren, mystieke geuren en levendige markten van Marrakesh. Deze bijzondere stad is dan ook al jaren the place to be voor citytrips. Maar Marokko doet misschien minder een belletje bij je rinkelen als het gaat om ideale bestemming voor een gezinsreis? En al helemaal niet in de zomer… Veel te zotte temperaturen toch?!? Ik laat me echter nooit afschrikken door wilde verhalen. Familie Liesellove moest dit bijgevolg zelf onderzoeken en zo belandden we in de zomer van 2024 voor drie weken in Marokko. Goed zot? Misschien. Hebben we kei hard genoten? Wees maar zeker.

Dit artikel bevat affiliate links wat je niets kost, maar wanneer jij via deze links reserveert of iets aankoopt, steun je ons werk.

Wat er vooraf gaat…

Een tripje met de auto naar Marokko, waarom niet?

Ik moet het toegeven, ik bedenk wel vaker zotte plannen als het aankomt op onze gezinsreizen. Er is maar weinig die mij afschrikt. Zo reisden we met drie jonge kinderen doorheen Australië terwijl ik zwanger was van nummer vier, om dan zes maand na haar geboorte doorheen Zuid-Afrika te reizen. Dus toen ik het in mijn hoofd haalde om in de zomer van 2024 doorheen Marokko te reizen met ons gezin, twijfelde ik, ondanks de voorspellingen van te hete temperaturen, geen seconde. De reis plande ik zo in dat we na onze jaarlijkse surfvakantie bij Boardx in Montalivet, direct konden doorreizen. Je vraagt je nu misschien af vanaf welke luchthaven we dan naar Marokko vlogen. Wel, alsof deze reis nog niet zot genoeg was, had ik ook het lumineuze idee om met onze eigen wagen naar Marokko te rijden. Je mag me een beetje gek noemen want de afstand alleen al tussen Gent en Algeciras, de plek waar je de ferry naar Marokko kan nemen, is meer dan 2000 km en dan ben je nog niet eens aan je roadtrip begonnen. Maar bij het boeken van onze ferry-tickets schrok me dat helemaal niet af. Tot net voor vertrek natuurlijk…

Als je wil opvallen, dan moet je vooral met je eigen auto gaan

Ik weet niet hoe ik Stefaan kon overtuigen om met de auto naar Marokko te gaan, ik weet alleen dat het goed is dat hij de verhalen van iedereen voor onze reis niet hoorde voor we die beslissing moesten nemen. In de maanden en weken voor ons vertrek, wordt het ene na het andere horror verhaal ons voorgeschoteld. Als je wil opvallen, dan moet je vooral met je eigen auto gaan, is een advies die je eigenlijk aan geen enkele reiziger geeft. Dus wanneer dat tegen ons gezegd wordt, moet ook ik een beetje slikken. Tegelijk sus ik mezelf met het feit dat onze autoverzekering het land Marokko standaard dekt en er jaarlijks kei veel Europeanen naar Marokko trekken met hun wagen. Weliswaar bijna allemaal mensen met dubbele nationaliteit, maar toch. Zo zot kan dat plan van mij nu toch niet zijn?

No way back

Onze familievakantie begint in Montalivet, aan de Franse Atlantische kust, bij BoardX, waar we in een ontspannen sfeer genieten van zon, zee en surf. Van daaruit vertrekken we op zaterdagochtend naar Algeciras, waar we de ferry op zondagmiddag nemen richting Tanger. Inwendig ga ik kapot van de stress, want ik ben steeds minder overtuigd van mijn keuze voor de ferry. Maar dat wil ik vooral niet laten blijken aan de rest van mijn gezin want zij vinden deze reis al spannend genoeg. Alleen al de afstand van Montalivet naar Algeciras is er eentje om stress van te krijgen. “Wat als we onze ferry niet op tijd halen? En waarom ben ik altijd zo overmoedig als het op reizen aankomt? Kan ik nu gewoon eens niet een beetje normaal doen zoals alle andere ouders?” zijn vragen die door mijn hoofd razen. Maar er is geen weg terug, dus laten we dit maar gewoon doen.

Roadtrip Marokko met kinderen

Drones zijn een no go en dat zal je geweten hebben

Na uren en uren rijden, beperkte stops en afwisselend rijden, zodat de andere chauffeur kan slapen, komen we best vroeg in de ochtend aan bij de ferry in Algeciras. We mogen direct rijtje schuiven om aan boord te gaan. Dat maakt ons erg enthousiast, maar dat enthousiasme duurt niet heel lang. Want dat inschepen en het regelen van papieren blijkt uren en uren te duren. Hoewel we om zes uur in de ochtend al rijtje schuiven, vertrekken we pas om 13 uur met de boot. Maar goed, de eerste stap is genomen, we zitten op de ferry richting Marokko. ’t Is eens iets anders dan vliegtuigstoelen. Terwijl we uitkijken over de zee, dromen we alvast over het onbekende avontuur dat nog voor ons ligt.

De paspoortcontrole vindt plaats op het schip en verloopt vlotjes. Niemand blijkt het raar te vinden dat we met onze eigen wagen Marokko willen verkennen. Eens we voet aan wal zetten, vergeten we alle spanning en zijn we blij dat we er eindelijk zijn. Maar ja, als gezin zonder Marokkaanse roots, blijk je wel degelijk zwaar op te vallen aan de grenscontrole. Onze wagen wordt aan de kant gezet ter controle. Na uren en uren reizen voelen we de ergernis opkomen, maar op zo’n moment kun je alleen maar rustig blijven. De drone die ik meeheb, blijkt een no go te zijn en wordt in beslag genomen. Het papierwerk daarvoor lijkt uren te duren. Er volgt weliswaar geen boete, maar je moet dus wel veel geduld hebben voor je effectief een go krijgt om het land in te rijden. Wil jij dus naar Marokko, wees dan gewaarschuwd dat een drone meehebben echt not done is.

Onze route: van een blauwe stad tot een woestijnnacht en veel surfplezier

’t Begin van onze reis klinkt niet veelbelovend. Maar eens we onze roadtrip echt starten, vergeten we al dat gedoe. Wat ons trouwens opvalt gedurende de volledige trip: aan geen enkele controle worden we tegengehouden. Als je Marokko met je eigen wagen inrijdt, krijg je een controledocument. Elke wagen die Marokko inrijdt is dus al gecontroleerd en dat doet ons vermoeden dat je daardoor op de weg zelf in Marokko met buitenlandse nummerplaat niet meer tegengehouden wordt. Voordeel één van reizen met je eigen wagen zou ik zo zeggen.

Bovendien vind je echt overal bewaakte parkeerplaatsen. ’t Werkt een beetje anders dan bij ons want hier zijn er parkeerwachters. Lokale burgers die plaatsen bewaken voor een vast tarief op de openbare weg. ’t Klinkt misschien een beetje fout, maar het werkt echt goed en je auto is veilig. Je kunt zelfs perfect je bagage laten liggen, de parking is altijd bewaakt. Enter gemoedsrust. Bovendien kun je tussendoor wegrijden en heb je altijd plaats als je terug aankomt. Voordeel twee van reizen met je eigen wagen.

En zo kan ik eigenlijk doorgaan, want onze roadtrip verloopt vlotjes. We gaan helemaal van Chefchaouen naar Skoura, Marrekesh en zo door naar de kust. De gastvrijheid is ongelooflijk, de schoonheid van het land onbeschrijfelijk en ’t is er ongelooflijk kindvriendelijk. Omdat we slechts drie weken in het land zijn en toch van alles een beetje gezien willen hebben, doen we een zotte route die zeker niet voor iedereen is weggelegd. Onderstaand overzicht volg je dus enkel als je even knetter bent als ons. In alle andere gevallen kies je er enkele stops uit die je dan uitgebreider bezoekt of je neemt meer tijd voor de route.

Stop 1:Chefchaouen, de blauwe stad

Vanaf de ferry in Tanger, rijden we direct door naar Chefchaouen, een stadje dat je onderdompelt in een sprookjesachtige blauwe wereld. Daar botsen we direct op ‘een zogezegd vriendelijke local’ die ons naar ons hotel wil brengen in de kleine kronkelende straatjes van de medina. Hij dropt ons echter in een random huis waarvan de deur toevallig openstaat, vraagt snel een fooi en verdwijnt dan als sneeuw voor de zon, noch voor we doorhebben wat er gebeurd. Je bent bij deze direct gewaarschuwd, want vaak zijn locals niet zomaar vriendelijk. Wees hier alert voor want het is een bekende scam in Marokko.

Uiteindelijk zet Google Maps ons op juiste weg en kunnen we inchecken in ons hotel, te midden van de medina. Ondanks de drukte in de medina zelf is het er zalig rustig. Na een korte powernap verkennen we voor het eerst de kleine blauwe straatjes en we zijn direct verliefd op dit charmante stadje. We eindigen op het centrale plein waar we in een gezellig restaurantje lekkers bestellen als avondeten. Dag 1 in Marokko voelt ondanks alles als geslaagd. Chefchaouen is dan ook geweldig!

Op dag 2 staan we vroeg op waardoor we de kleine straatjes bijna helemaal alleen kunnen verkennen. We kunnen zelfs foto’s maken op plaatsen waar je later op de dag voor moet betalen. Blijven slapen in de medina en vroeg opstaan is dus zeker een aanrader.

Wat wij aanraden om te doen in Chefchaouen

• Verdwaal in de blauwe straatjes van de oude medina van Chefchaouen, je valt van de ene verbazing in de andere.
• Neem de tijd om op een terrasje te zitten en een muntthee te drinken. Zo proef je niet alleen de lokale smaken, maar zie je ook het dagelijkse leven aan je voorbijtrekken. ’t Is ook een ideaal pauzemoment met kinderen.
• Net buiten de medina ligt de bron Ras El Maa. Hier vind je vaak marktjes en verkoeling aan het stromende water. Het is een geliefde plek voor zowel locals als reizigers om even op adem te komen. Maar opgelet hoe later op de dag, hoe drukker!
• Bezoek de Spaanse moskee. Een korte, maar steile wandeling brengt je naar de heuvel waar de moskee, die niet meer in gebruik is, staat. Deze plek is beroemd om haar panoramisch uitzicht over de stad en haar blauwe daken. Bij zonsondergang is dit een van de mooiste plekken om Chefchaouan in een zacht, warm licht te zien baden.

Stop 2: Fès en z’n leerlooierijen

Na twee dagen Chefchaouan rijden we door naar Fès. Het is een stad met een eeuwenoude medina vol kleur, geur en geluid. Ik ken het vooral uit de Kiekeboe strip waar Kiekeboe terechtkomt in de leerlooierijen. We besluiten op eigen houtje de oude medina te verkennen en door te stappen tot aan de grootste traditionele leerlooierij van het land. Maar helaas botsen we op een niet zo sympathieke man die ons best veel schrik aanjaagt. We besluiten terug te keren en de leerlooierij zo te laten. Ik ben erg teleurgesteld en baal een beetje dat we tijdens onze wandeling op best veel figuren zijn gebotst die in ons enkel geld zien. Bovendien zit er in mijn hoofd dat we de volgende dag al doorrijden, dus die leerlooierij missen vind ik echt niet fijn.

De volgende dag blijkt echter dat we toch nog een dag te spenderen hebben in Fès (dat ontdekken we pas nadat we al een uur aan het rijden zijn richting de volgende stop) en dus besluiten we een gids in te schakelen. We laten deze regelen door de uitbater van ons hotel en niet veel later neemt een gids ons mee door de verborgen straatjes van de medina, vertelt hij ons alles over de geschiedenis ervan en brengt hij ons helemaal tot aan de grootste leerlooierij. De gids maakt onze slechte ervaringen van de dag ervoor helemaal goed en we zijn zwaar onder de indruk van het harde werk op de leerlooierij. Later horen we van anderen dat ook zij in Fès op heel wat ongure types botsten, dus het lijkt een beetje tot de reputatie van de stad te behoren. Toch mag je Fès volgens ons niet overslaan. De medina is indrukwekkend en de traditionele leerlooierij is super bijzonder. Je kunt nog heel wat andere zaken doen in deze grote stad, maar voor ons is dit het voornaamste.

Stop 3: de watervallen van Ouzoud

De rit van Fès richting Skoura, onze volgende belangrijke stop, brengt ons langs de watervallen van Ouzoud. Zelf zijn we niet heel erg fan van deze plek, want het is er super toeristisch. Maar de afstand tussen Fès en Skoura is nu eenmaal te groot om in één keer te rijden. Je moet bovendien helemaal door het Atlas gebergte om Skoura te bereiken. Een bijzondere route, maar zeker niet eentje waar je vollen bak kan doorvlammen. Een rustpunt zoals Ouzoud is bijgevolg onmisbaar als je lange stukken aflegt met je gezin. Ouzoud staat gekend om zijn grote waterval. Om deze te kunnen bewonderen moet je serieus afdalen (en daarna moet je natuurlijk ook nog terugkeren.) Overal zijn er winkeltjes en mensen. Beneden kun je eventueel ook zwemmen, maar daar pasten wij voor.

Even de benen strekken hier, de waterval bewonderen en de aapjes spotten was voor ons meer dan voldoende. Vroeg onder de veren om morgen het tweede deel van onze zware tocht aan te vangen, is het plan. We doen dat, maar ons hotel is echt smerig. Hierdoor zijn niet alle bedden bruikbaar en is onze nachtrust beperkt. Gelukkig verblijven we hier maar één nacht.

Stop 4: Skoura

Na een waanzinnige rit door het Atlas gebergte, waarbij we op bepaalde momenten zo afgelegen zitten dat ik schrik krijg voor autopech, komen we aan in Skoura. Dit stadje ligt behoorlijk zuidelijk en ’t is de eerste keer onderweg dat de temperaturen boven de 40 graden Celsius stijgen. Alles is hier anders: van de huizen tot de begroeiing. Als je al van begroeiing kan spreken want het is hier droog, zeer droog.

Volgens de kinderen is dit het absolute hoogtepunt van de vakantie. Het heerlijke hotel, een prachtige riad, waarin we verblijven met zwembad zal daar zeker voor iets tussen zitten. Na de drukte van de steden en de vele overweldigende indrukken is de rust hier meer dan welgekomen. Omdat de temperaturen hier elke dag boven de 40 graden Celsius gaan, besluiten we ook veel zwembad-tijd in te lassen en telkens diner te nuttigen in de riad. Zalige dagen zeg ik u!

Verkenning van de Dadesvallei vanuit Skoura

Skoura zal je misschien niet kennen, maar de kans is groot dat je wel al hoorde van de Dadesvallei. Ons oorspronkelijke plan is hier de Monkey Fingers Walk te doen. Deze wandeling leidt je langs indrukwekkende rotsformaties die lijken op apenvingers. Maar zoals je in de zomer een beetje kan verwachten, blijkt het veel te warm om lang te wandelen met de kinderen. We doen met de auto enkele uitkijkpostjes over de Dadesvallei en besluiten vrij snel mee te gaan in het hitteplan van de kinderen: zwemmen!

Kasbah-bezoek

De regio staat verder gekend voor zijn traditionele huizen, de zogenaamde kasbahs. Deze lemen vestingen waren vroeger echte familiebolwerken waar meerdere generaties samenleefden. Ze werden gebouwd uit een mengsel van aarde, stro en water, perfect aangepast aan het warme woestijnklimaat. We moeten er dus wel eentje bezoeken: Kasbah Amridil.

Wat Kasbah Amridil zo bijzonder maakt, is de grootte en de ligging. Vanop het dak heb je zicht op de prachtige oase van Skoura. De gids (aanrader) vertelt honderduit over hoe de familie hier vroeger leefde, hoe vrouwen en mannen aparte ruimtes hadden en hoe de structuur van het huis aangepast was aan het klimaat en het sociale leven. Kasbah’s zijn gebouwd om te beschermen, zowel tegen vijanden als tegen de hitte van de zon. Binnenin vind je meestal donkere, koele kamers met soms kleine ramen aan de buitenkant, maar met een centrale binnenplaats die licht brengt. Kasbah Amridil kan je trouwens in verschillende films en series spotten, Inventing Anna is er eentje van.

De Skoura-oase: leven dankzij verborgen water

De Skoura-oase is een van de mooiste en meest vruchtbare oases in Zuid-Marokko. Middenin een droge, dorre vlakte ontvouwt zich hier een zee van palmbomen, vijgenbomen, granaatappels en olijfbomen. Deze oase bestaat alleen maar dankzij het verborgen watersysteem dat dit alles mogelijk maakt: de khettara.

Dit eeuwenoude irrigatiesysteem werd door de Amazigh-bevolking met de hand aangelegd. Ondergronds stroomt er water via smalle, hellende tunnels, vaak over kilometers afstand, van ondergrondse bronnen naar de oase. Regelmatig zie je aan de oppervlakte kleine ronde putten: dat zijn de verticale schachten van de khettara, die dienen voor verluchting en onderhoud.

Het grote voordeel? Omdat het water ondergronds stroomt, gaat er bijna niets verloren aan verdamping. In een regio waar de temperaturen makkelijk tot 40 graden stijgen, is dat pure noodzaak. Eenmaal het water de oase bereikt, wordt het via een netwerk van kanaaltjes (seguias) verdeeld over de akkers. Dankzij dit systeem leven families hier al generaties lang van de landbouw. De Skoura-oase is dus niet alleen een mooie toeristische stop, maar ’t is ook een levend bewijs van menselijke vindingrijkheid.

Stop 5: Marrakesh

Tussenstop in Aït Ben Haddou

Na de rust van Skoura, waar palmbomen en lemen kasbahs het ritme bepalen, zetten we koers richting Marrakesh, onze volgende stop. Daarvoor moeten we natuurlijk nog een uur of vier rijden. Omdat we al behoorlijk wat kilometers aflegden tijdens deze roadtrip, onderbreken we de autorit met een stop in Aït Ben Haddou. Deze roodkleurige ksar (versterkt dorp), volledig opgetrokken uit leem en stro, is adembenemend. Geen wonder dat het op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat en al in tientallen films en series figureerde, zoals Game of Thrones en Gladiator. We wandelen er over de stoffige paadjes, steken de compleet opgedroogde rivier over en staan versteld van de indrukwekkende architectuur. Er is echter één nadeel: het is gigantisch toeristisch en dat kan de beleving overschaduwen. Omdat wij er super vroeg waren, valt het nog mee. Maar wanneer wij ons bezoek afronden, krioelt het er echt. Iets om mee rekening te houden in je planning.

Marrakesh, een bruisende energiebal

De weg naar onze riad in Marrakesh is een avontuur op zich. Het verkeer in Marrakesh is op z’n minst een chaos te noemen en daar moeten wij door. We verblijven in de medina en moeten dus parkeren aan de rand ervan op een bewaakte parking. Laten we stellen dat ik zeer blij ben dat ik niet de chauffeur van dienst ben, maar eind goed, al goed. De gastheer van onze riad wacht er ons op en neemt ons mee naar ons stekje (of zeg maar stek) voor de komende dagen. Hoewel het super druk is in de straatjes van de medina, wanen we er ons echt in een ander universum: koele patio, verkoelend zwembadje, stijlvolle inrichting en stilte. Ideaal als toevluchtsoord want Marrakesh zelf bruist van de energie. De Djemaa el Fna, de souks, de Jardin Majorelle: het is een intensieve beleving met kinderen, maar wel eentje die je niet snel vergeet. We dompelen ons een paar dagen onder in de wirwar van steegjes, geuren, geluiden en, laat ons eerlijk zijn, ook een flinke portie toerisme. Desondanks kunnen we het alleen maar aanraden, zelfs met kinderen.

Er valt super veel te beleven in Marrakesh en daar maakten we een persoonlijke selectie uit. Want voor de meeste uitstapjes moet je betalen en met zes lopen de kosten al snel op. Bovendien kostte deze roadtrip de kinderen al veel energie en vinden zij het gewoon ook fijn om af en toe te chillen. We sommen graag onze persoonlijke hoogtepunten op. Deze mag je lezen als niet te missen. Wat niet in het lijstje staat, zijn de Saaditombes. We bezochten deze wel maar vonden het bezoek te prijzig voor wat het maar was.

Benieuwd naar deze riad? Deze ontdek je binnenkort in onze nieuwste reisgids.

Must do’s in Marrakesh

1. Djemaa el Fna, het kloppend hart van de stad
   Dit beruchte plein (UNESCO werelderfgoed) ligt middenin de oude medina van Marrakesh en doet dienst als het centrum van de stad. Het doet z’n reputatie op alle vlakke ‘eer’ aan. Overdag spot je er sapverkopers, hennavrouwen, slangenbezweerders en aapjes aan kettingen (ook al sla je deze laatsten liever over.) ’s Avonds verandert het plein in een openluchtrestaurant vol rook, muziek en geroep. De sapjeskramen? Dat is een beleving op zich die je zeker moet doen. Het levert toffe foto’s op en de sapjes zelf zijn spotgoedkoop en mega verfrissend/lekker. Maar opgelet: persoonlijke bezittingen houd je hier best goed in de gaten wegens veel zakkenrollers en niemand doet hier iets voor niets, zelfs geen foto nemen.
2. Verdwalen in de soeks
   De medina van Marrakesh is een wirwar van steegjes vol kleur, geur en chaos. Van tapijten tot tajinepotten, van specerijen tot leren tassen, alles is er te vinden. Onderhandelen over de prijs hoort erbij, en ja: je wordt bij elke stap aangesproken. Charmant, tot het te veel wordt. Maar in vergelijking met Fès vonden we de Medina van Marrakesh een stuk aangenamer en veiliger. Op de brommers na, want die vliegen door de kleine straatjes. ;-)
3. Jardin Majorelle, de absolute topper van Marrakesh
   Deze botanische tuin werd wereldberoemd dankzij Yves Saint Laurent en is een waar kleurenspektakel. Blauw, geel, bamboe, waterpartijen, alles klopt. Er is hier zoveel te zien dat je deze tuin echt niet mag missen. Sowieso is het een oase van rust en kleur buiten de drukte van de medina. Let op: op voorhand reserveren is echt nodig want deze tuin is super populair, mede door de Instagramwaardige fotospots.
4. De oude koranschool: Ben Youssef Madrasa
   In Marokko mag je als niet-Moslim op heilige plaatsen niet binnen. De plekjes die dus wel opengesteld zijn, tonen je een magisch stukje erfgoed. En dat is ook wat de oude koranschool Ben Youssef Madrasa is, in het hart van de medina. Prachtige tegelkunst, rustige binnenpleintjes en een inkijk in hoe studenten eeuwen geleden leerden, sliepen en studeerden. Deze indrukwekkende plek niet overslaan is.
5. Bahia Palace
   Een sprookjesachtig paleis met mozaïeken, binnentuinen en rijkversierde plafonds. Groot, rustig en heerlijk om door te dwalen. Je waant je er even in een ander tijdperk.
6. Koutoubia-moskee
   Dé herkenningsplek van Marrakesh. Je kan er als niet-moslim niet in, maar van buiten is het een prachtige blikvanger die je eigenlijk niet kan missen.
7. Café Des Épices
   Dit heerlijke café/restaurant is echt de perfecte plek als je iets wil drinken en/of eten. Het dakterras is een aanrader om te zitten en uit te kijken over de kleurrijke markt.
8. Je eigen riad, want rustig genieten mag ook
   Midden in de drukke medina zijn riads de plek om tot rust te komen. Achter een simpele deur schuilt vaak een oase van stilte, tegeltjes, palmbomen en soms zelfs een dompelbad en/of dakterras. Wij hadden geluk met onze riad want het tikte alle checkboxjes af. Gewoon genieten dus van je toevluchtsoord, want ja, Marrakesh is intens.

Stop 6: van de drukte van Marrakesh naar de stilte van de woestijn

Lies leest geen instructies

Na de chaos, kleuren en geuren van Marrakesh verruilen we het stadsgedruis voor de eindeloze rust van de woestijn. Niet de bekende Sahara bij Merzouga maar een woestijnervaring op een paar uur van Marrakesh, en die stelt niet teleur. Ik sta er bij vertrek uit Marrakesh niet bij stil dat het daar misschien ook wel eens heel warm kan worden. Bijgevolg komen we kort na de middag al aan in wat lijkt op een spook-tentenkamp. ’t Wordt echter snel duidelijk waarom we daar de enige toeristen zijn. De rest is gewoon slimmer en komt maar tegen zonsondergang aan. Ik las de instructies duidelijk niet goed.

Niet dat we niet met open armen ontvangen worden, integendeel. We krijgen thee en worden daarna direct naar onze tent gebracht. Maar eerlijk? Overdag is het gewoonweg te heet om iets te doen. De hitte ligt als een warme deken over alles waardoor zelfs liggen precies vermoeiend was. Maar veel anders dan liggen is niet mogelijk. Dus dat doen we voor een aantal uur. Verder bewegen we zo weinig mogelijk, proberen we een beetje te slapen, kijken Netflix (hoera voor downloads op de iPad), drinken liters water en wachten tot de zon zakt.

Maar dan… dan begint de magie.

Bij zonsondergang klimmen we op kamelen en trekken we de woestijn in. De beleving is magisch. Het uitzicht, het gevoel, de stilte, … Je voelt je letterlijk en figuurlijk klein. En tegelijk helemaal aanwezig. De kinderen vinden het trouwens geweldig: wiebelen op die kameel die heel gekken geluiden maakt, een beetje giechelen en vooral: kamelen aaien na de tocht.

’s Avonds genieten we van een heerlijk diner onder de sterrenhemel. En daarna: traditionele muziek rond het kampvuur. Trommels, zang, dans en gezellig samenzijn met alle gasten. Simpel, puur en krachtig. Soms moet het echt niet meer zijn. Geloof me dan ook als ik je vertel dat op dat moment alles even aanvoelt als tijdloos.

Stop 7: surfen in Imsouane

Na dat nachtje woestijn trekken we naar de kust waar afkoeling op ons wacht. De eerste stop die we aandoen is Imsouane, een surfparadijsje aan de kust. Wie ons kent weet waarom we hier moeten stoppen. We dompelen ons dan ook drie dagen lang onder in surfvibes en spenderen zoveel als mogelijk tijd op de surfplank. Ideale familietijd gezien we allemaal houden van surfen.

De golven van Imsouane zijn legendarisch. Je vindt hier de langste golf van Afrika waardoor het de perfecte surfplek is voor beginners en gevorderden. Het ritme van de dagen ligt hier volledig vast: surfen als het getij goed zit, eten, chillen, opnieuw surfen en dat op repeat. Al gaan we tussen het peddelen door ook eens wandelen. Via het strand en een zandpad lopen we omhoog naar een uitkijkpunt met zicht op het dorp, de baai en die eindeloze lijn van schuimkoppen die tegen de kust rolt. Adembenemend schoon.

Stop 8: Essaouira

Na drie dagen vol zout haar en zand in onze kleren nemen we met pijn in ons hart afscheid van Imsouane. We werden een tikje verliefd op dit plekje en besluiten dat we hier sowieso terugkomen om te surfen. Van Imsouane rijden we naar onze laatste stop: Essaouira. Essaouira is een charmante kuststad met een intieme medina, verse vis in de haven en een ontspannen sfeer die als serieus beïnvloed is door het Westen.

De medina is overzichtelijk en de mensen zijn er opvallend minder opdringerig. En dat is wel welkom na al die drukke markten vol geroep, aanklamping en onderhandelingen. We slenterden er op ons gemak door de straten, langs kunstgalerijtjes, boetieks met kleurrijke kledij, keramiek, juweeltjes en interieurspulletjes. Alles staat hier trouwens geprijsd wat het winkelen aangenamer maakt als. je geen goede onderhandelaar bent. Je kunt hier misschien ook nog wel onderhandelen, maar ik ben geen fan van eindeloze onderhandelingsdans. Laat mij maar gewoon kijken, kiezen en kopen.

Als afsluiter van onze reis spreken we nog een dag af met vrienden, die toevallig ook in Marokko zijn. We gaan samen kort even wandelen, maar besluiten al snel dat we liever nog een dagje zwembad-hangen bij hen thuis. Ideaal voor we de rit naar huis terug aanvatten. Want ja, wij zijn zo gek om helemaal van Essaouira naar Gent te rijden, zonder noemenswaardige tussenstops. Dat wil letterlijk zeggen ’s morgens vertrekken in Essaouira en ’s avonds de veerboot nemen in Tanger. Gevolgd door een nog veel langere rit met slapen in de auto tot we terug op Gentse bodem staan. Ik noem dat het maximale uit je vakantiedagen halen. Maar je hoort het al: enkel aan te raden als je even gek bent als de familie Liesellove. ;-)

Reizen met kinderen door Marokko: tips voor een vlot verloop

Ik hoef je niet uit te leggen dat reizen met kinderen een andere mindset vraagt dan wanneer je alleen met volwassenen reist. Het tempo ligt lager, de noden zijn anders en flexibiliteit is een must. Dat is zeker soms een uitdaging. Daarom deel ik hieronder onze belangrijkste tips om een gezinsreis door Marokko soepel en vlotjes te laten verlopen.

Wees flexibel

De verleiding is groot om je hele reisroute vol te plannen met bezienswaardigheden. Toch is het beter om ruimte te laten voor spontane momenten of bereid te zijn je plannen overboord te gooien. Kinderen hebben sowieso meer tijd nodig om te wennen aan nieuwe indrukken en culturen. Een trager tempo zorgt ervoor dat je reis aangenaam blijft: niet alleen voor hen, maar ook voor jou. Probeer daarom ook maar één hoofdactiviteit per dag in te plannen en de rest open te laten. Een zwembadmiddag of een wandeling door een onbekende wijk kan even memorabel zijn als een groot monument. En helaas betekent reizen met kinderen soms ook gewoon dat je een toeristisch hoogtepunt niet doet.

Eten & drinken

De Marokkaanse keuken is kleurrijk, vaak zeer gesuikerd en zeer kruidig, maar dat is niet altijd evident voor jonge smaakpapillen. Er zijn voldoende milde gerechten zoals tajines met kip of couscous met groenten. Maar voor moeilijke eters kan het eten in Marokko een uitdaging zijn, dat moet ik eerlijk toegeven. Bovendien zit er veel herhaling in de keuken (dat vinden wij toch) waardoor je na drie weken de zoete ontbijtjes en tajines misschien wel wat beu bent. De sapjes zijn wel overal heerlijk en in grotere supermarkten en op markten vind je wel wat toegankelijke producten, zelfs voor de moeilijkste eters.

Veiligheid

Marokko is een veilig land om met kinderen door te reizen, maar net zoals in elke bestemming geldt: wees alert. Drukke medina’s kunnen overweldigend zijn, zeker met kleine kinderen aan je zijde. Wij voorzagen polsbandjes met onze contactgegevens op, voor moesten we ze in een drukke medina verliezen. En ook hier, net zoals in vele landen, zijn zakkenrollers aan het werk.

Politie is er zelden corrupt naar toeristen en hoewel de lokale bevolking, en dan vooral mannen, vaak zeer opdringerig is, kom je al ver met een vriendelijke doch kordate houding. De meeste locals spreken naast Arabisch vlotjes Frans en/of Engels wat communiceren makkelijk maakt. Wij hadden slechts een enkele situatie waar we ons onveilig voelden, maar dat kun je in elk land voorhebben. Onthoud dus vooral dat je met een glimlach en respect voor de lokale gewoontes al ver komt.

Wat betreft gezondheidszorg kan je in grote steden terecht bij privéklinieken. Landelijker kan het soms moeilijker zijn om gepaste zorg te vinden, maar de lokale bevolking in dergelijke gevallen aanspreken zal je zeker verder op weg helpen. Neem sowieso een uitgebreide EHBO-kit mee, die komt altijd van pas met kinderen. Wijzelf hadden geen extra zorg nodig dus kunnen geen persoonlijke ervaringen hierover delen.

Kindvriendelijke accommodaties

Marokko heeft vele kindvriendelijke riads en hotels waardoor je echt kan kiezen voor datgene wat jij als gezin belangrijk vindt. Wij maakten een mix van budgetvriendelijke familiekamers in een hotel en riads met zwembad. Bijna alle accommodaties bieden ontbijt aan. Prijzen kunnen trouwens sterk variëren.

Onthoud ook dat tijdens de zomermaanden de meeste locals zelf reizen. Hoewel Westerlingen minder in de zomer naar Marokko reizen is het dus aangeraden je accommodaties vooraf vast te leggen wil je zeker zijn van een goeie prijs/kwaliteitsverhouding en plaats natuurlijk.

Met de ferry of toch vliegen?

Wij reisden met de ferry naar Marokko en dat was meteen een avontuur op zichzelf. Je eigen wagen meenemen geeft een enorm gevoel van vrijheid: geen gedoe met autoverhuur, kinderstoelen of bagagebeperkingen. Bovendien is de bootreis op zich een mega coole ervaring voor kinderen (en voor onszelf natuurlijk ook.) Maar eerlijk is eerlijk, je hebt wel een stevige rit voor de boeg en niet alle kinderen vinden dat even fijn. De onze zijn hier ook niet wild van, maar doordat we ze al van kleins af overal (ook ver) mee naartoe namen verteren ze die stevige autoritjes nog redelijk goed. Met genoeg entertainment overbruggen we die ritten uiteindelijk altijd vlotjes. Vliegen is een stuk sneller, maar vraagt meer planning en is in de vakantiemaanden vaak behoorlijk prijzig. Als je vliegt, ga dan niet enkel met handbagage want de kans dat je souvenirs meebrengt, is zeer groot.

Ons advies? Heb je veel tijd, is je budget belangrijk en wil je veel souvenirs kopen? Ga dan met je eigen auto. Zijn je vakantiedagen beperkt, ga dan met het vliegtuig.

Pauzes onderweg

Afstanden in Marokko kunnen bedrieglijk lang zijn. Een rit van 150 km kan zomaar 3 uur duren door bochtige wegen of onverwachte markten onderweg. Onderschat de afstanden dus niet. Zorg dus sowieso voor genoeg pauzes door een uitstapje onderweg in te plannen, je route over meerdere dagen te spreiden en een picknick/snacks (+ voldoende drinken) mee te nemen. ’t Is ook aangeraden om op dagen dat je lange afstanden moet afleggen, vroeg te vertrekken. Dan ben je de middaghitte voor. Maar opgelet: Marokko komt ’s morgens traag op gang. De kans dat je bij het ochtendgloren in je hotel / bakker al terechtkan voor ontbijt is klein.

Wat je nog moet weten over Marokko

Cultuur & lokale gewoontes

• Kledingvoorschriften: bedek als vrouw schouders, knieën en decolleté (buiten toeristische zones.)
• Moskeeën: niet-moslims mogen bijna geen enkele moskee binnen, met uitzondering van de Hassan II-moskee in Casablanca.
• Opdringerigheid in toeristische zones: verkopers kunnen vasthoudend zijn. Een beleefde, maar duidelijke “nee, dank je” volstaat meestal.
• Onderhandelen is normaal: in souks wordt verwacht dat je afdingt. Start rond de helft van de vraagprijs.
• Bedelende kinderen kom je overal tegen op straat of in dorpen. Vaak worden ze uitgebuit door professionele bedelaars dus het is beter hier niet in mee te gaan. In medina’s, bijvoorbeeld in die van Marrakesh, bieden ze vaak aan je de weg te tonen, maar daarna eisen ze altijd geld. Wij werden in Marrakesh ook bijna overvallen en achtervolgd omdat we niks wouden kopen. Hoewel het om kinderen gaat, moet je hier helaas echt alert op zijn.
• Respectvol omgaan met mensen: vraag altijd toestemming voor foto’s. Vermijd provocerende kleding en gedrag.
• Religieus respect: tijdens de ramadan (data variëren jaarlijks) is eten en drinken op straat overdag lastiger. Sowieso is het als toerist evidenter om te reizen buiten de ramadan.
• Marokko heeft een rijke, diverse cultuur met zowel Arabische als Berberse (Amazigh) invloeden. De Arabische Marokkanen wonen vooral in steden en spreken Arabisch, terwijl de Amazigh, de oorspronkelijke bevolking, vooral in het Atlasgebergte en het zuiden leven en hun eigen taal (Tamazight) en tradities behouden. Die mix merk je in taal, kleding, architectuur en levensstijl.

GSM & internet

• Mobiel netwerk is over het algemeen goed, zelfs in landelijke gebieden. Al moet je realistisch zijn: het Atlas-gebergte is toch een paar andere mouwen.
• Een lokale simkaart kopen is goedkoop en handig als je veel data nodig hebt. Je koopt die met je paspoort, maar tegenwoordig kom je ook ver met een E-sim.
• Wi-Fi is standaard aanwezig in hotels, riads en veel cafés, maar de snelheid wisselt sterk.
• Veel communicatie met hotels en riads verloopt via whatsapp dus mobiele data is wel echt handig.

Geldzaken

• Lokale munt: Marokkaanse dirham (MAD). Je mag geen dirhams in- of uitvoeren, dus haal geld af in Marokko zelf.
• Pinnen kan aan de meeste geldautomaten met een gewone Belgische bankkaart (met Maestro) of kredietkaart.
• Cash blijft koning: vooral in kleinere winkels, taxi’s en markten. Zorg dus altijd voor kleingeld.
• Fooien zijn normaal: voor restaurants, gidsen, hotelpersoneel… Reken 5 – 10% of een paar dirham.

Hygiëne en netheid: wat je moet weten

Laten we eerlijk zijn: niet overal in Marokko is het even proper en daar waren wij niet op voorbereid. Je ziet bijna overal zwerfvuil langs de weg, afval op stranden en lege plastic flessen in de natuur, maar vooraf had ik hier nergens iets over gelezen. Mijn kinderen waren meermaals verbaasd (en wij ook) als ze volwassenen gewoon vuil op de grond zagen gooien. Containers die je ziet leeggieten in de zee? Check! Uitgedroogde rivierbeddingen vol plastic en vuil? Check. Plastic zakken in de bomen? Check en helaas een realiteit waarmee je geconfronteerd zal worden op je roadtrip.

Verder kom je overal in Marokko straatkatten en – honden tegen. Vaak super schattige diertjes en wanneer je kind een dierenliefhebber is, soms moeilijk om aan te zien. Vooral omdat het toch aangewezen is deze diertjes niet te aaien en te voederen.

Andere praktische tips

• Stopcontacten: zelfde als in België (type C en E), dus je hebt geen wereldstekker nodig.
• Tijdsverschil: Marokko zit in dezelfde tijdzone als België in de winter. Tijdens onze zomertijd is het daar 1 uur vroeger.
• Drinkwater: drink bij voorkeur flessenwater. Kraantjeswater wordt afgeraden.
• Toiletten onderweg: neem altijd toiletpapier mee. In dorpen of onderweg zijn wc’s vaak eenvoudig.
• Verkeer: rijstijl is in grote steden vaak chaotisch en daar geldt: defensief rijden + toeteren is communicatie. Buiten de grote steden valt alles beter mee, maar verbaas je niet als je de weg deelt met kar en ezel.
• Internationaal paspoort: je hebt een internationaal paspoort nodig dat nog minstens 6 maanden geldig is bij binnenkomst en het moet minstens 1 lege pagina bevatten voor de stempel. Ook kinderen hebben dit nodig. Wanneer je korter dan 90 dagen verblijft, heb je als Belgische toerist geen visum nodig.
• Drones zijn een absolute no go in het land. Bij de douane moet je deze inleveren. Wanneer je het land verlaat kun je deze wel terug oppikken, maar hier betaal je wel een administratieve kost voor. Maar onthoud dus: geen drones mee naar Marokko!
• Download de offline kaarten van Google Maps want soms heb je geen bereik en dan heb je dus ook geen gps. In de kleine straatjes van de medina heb je sowieso vaak weinig bereik door de hoge gebouwen waar je tussen loopt.
• In de medina kan je makkelijk verdwalen. Enkel de hoofdstraten zijn ook zichtbaar op je gps dus je kan er niet blindelings op vertrouwen. Gebruik je gezond verstand dus en/of huur een gids in. In Fès raden we dit absoluut aan, in Marrakesh is het makkelijker om alleen te navigeren.
• Je zal vaak aangeklampt worden om iets te kopen, gidsen die hun diensten aanbieden, taxi’s, kinderen die iets van je willen, … en dat kan overweldigend zijn. Blijf altijd vriendelijk maar kordaat. Wat betreft gidsen ga je beter niet in zee met iemand die je op straat aanspreekt, want die zijn vaak erg duur. Vraag in je hotel/riad dat ze je hiermee helpen en je hebt veel meer kans dat alles goed geregeld is aan een goeie prijs.

Conclusie: een reis die je niet vergeet

Onze drie weken door Marokko was een magische tijd waarin we ons helemaal onderdompelden in een andere cultuur, surften, wandelden door sprookjesachtige steegjes, nieuwe smaken ontdekten, … We reisden aan een hoog tempo (doen we altijd) maar door flexibel te zijn werd het een ervaring die we altijd zullen koesteren. Voor ons was het de eerste keer dat we de Arabische cultuur verkenden waardoor we ook weer veel bijleerden. Belangrijkste conclusie? Marokko heeft het allemaal: natuur, cultuur en goeie surf. En ja, als gezin kan je perfect in de zomer op reis naar Marokko als je rekening houdt met onze tips.